hayriye korkmaz - 12 Eylül 2014 at 19:05
- Cevapla
Çocuğa doğduktan sonra üç gün içerisinde ad verilir. Bu işi evin en büyüğü yapar. Adını kulağına okuyacak olan kişinin omzuna havlu konur. Bebeği kucağına alıp üç kere tekbir getirir ve ezanı okur. Ezanı okuduktan sonrada üç kere tekrarlayarak bebeğin kulağına adını söyler. Bebek kutsal günlerde doğmuşsa o günlerin adı verilir. Örneğin; Ramazan ayında doğmuşsa adı Ramazan olur. Aile bireylerinden dede, babaanne, hala, dayı, amca gibi büyüklerin adı verilir. Annenin ya da babanın sevdiği, koymayı düşündükleri bir isim verilir. Eğer anne rüyasında bir isim görmüşse o isim verilir. Çocuk kimin adını aldıysa ona benzer.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Çocuğa ne zaman ve kimler ad vermektedir?
Çocuğa doğduğunda yada doğmadan önce aile fertleri arasında karar alınarak isim verilir bunun yanında aile büyükleri isim verir(anne, baba nine dede amca dayı vb. )başka bir geleneğe göre ise çocuklara aile büyüklerinden ölmüş sevilen kişilerin isimleri verilir.
-Çocuğa ad verilmesi:
Kulağına bir kere ezan okunarak 3 kere ismi okunur, bunu aile fertlerinden en yaşlı veya sevilen kişi tarafında yapılır. Genelde yapılan gelenek bu olmaktadır.
Adlar ailede büyük olan kişilerin isimleri verilir. Dede nene gibi kişilerin isimleri daha ağırlıklı olarak verilir. Aile kendi arasında kararlaştırdığı ismi yada çevrede ailenin ismini vermek istediği kişiler verilir. bu isim verme olayı temelde bu olaylar çevresinde gelişir gelenekler bu çerçeve içindedir ama isim yine de aile içinde gerçekleşir.
Çocuk doğduktan iki üç saat sonra evin büyükleri eve gelerek bir kişi tarafından çocuğun kulağına ezan okuduktan sonra çocuğun kulağına ”Senin adın……” diyerek çocuğun adını koyar. Eğer doğan çocuk ilk çocuksa ad verme işi erkek tarafına aittir. Genellikle çocuğun adını babaanne ve dede koymaktadır. Bunlar yoksa evde yaşı en büyük amca, hala veya dayı teyze koyar. Köyde çocuğa özellikle İslami inançlardan ötürü erkek ismi olarak Hz. Muhammed’in isimleri, 4 halifenin özellikle Hz. Ali’nin ismi, Hz. Hasan ve Hüseyin’in, Allah’ın 99 isimlerinden koyulmaktadır. Kız isimleri olarak da peygamberin eşlerinin isimleri Ayşe, Fatma, Hatice gibi isimler koyulmaktadır. Özellikle her iki ailenin dede veya anneanne isimlerini koymakta adettir
Aile büyükleri tarafından seçilirmiş. bu adlar Ahmet, Mehmet, Osman, Hüseyin, Ali gibi isimler seçilirmiş. Peygamber adları olduğu için bunlar tercih edilirmiş. Birde isim farklılığı olmadığı için aynı isimler konulurmuş .
kaynak kişi fatma inan yaş 68 ordu gölköy damarlı
Doğumdan sonraki ikinci hafta, ad koyma âdeti ve töreni yapılır. Ad
koyma töreninde babaanne tarafından yemek verilir Bu yemekten sonra aile
büyüklerinden birisi veya hoca çocuğun kulağına ezan okuyarak istenilen ismi
söyler ve “Adını ben koydum yasını Allah versin.” der ve tören bitirilir.
(AFYONKARAHİSAR- ÇAY İLÇESİ Y.L. TEZİ-Cemile Kocapınar)
GÖNDEREN: MERYEM ÜÇÜNCÜ
ŞEYHLER BELDESİ-HİSARCIK-KÜTAHYA
Ad verme işleminde yalnız baba değil, baba soyu da etkindir. Ad verenlerin
büyük çoğunluğu baba tarafından olan akrabalardır. Anne tarafı çok az çocuğa ad
vermiştir. Doğumdan üç gün sonra çocuk hocaya götürülür. Hoca, çocuğun kulağına
ezan okur. Çocuğun anne ve babasına çocuklarına hangi adı vermek istediklerini sorar.
Ardından çocuğa verilmek istenen isim hoca tarafından konur. Bazen de köylü, hocaya
saygıdan çocuğuna verilmesi için bir ad belirtmez, böyle durumlarda hoca çocuğa
tarikata, aileye uygun bir ad verir. Yörede ad koyma işlemini doğumu yapan ebe veya doğu evinde bulunan “ağzı dualı biri” de yapabilmektedir. Bu kişi çocuğun sağ kulağına ezan okur ve sonra
çocuğun adını üç kere tekrar eder
Çocuklara Muhammed adı tek basına verilmez. Muhammed adı için “çocuğa
ağır gelir, günah olur” denilmektedir. Muhammed adı gibi Ali, Hasan, Hüseyin
adlarının da çocuğa ağır geleceği düşünülüp bu adlara bir ad daha eklenerek çocuğa
verilir.
Doğan çocuğun huyu, bilgisi yöredeki türbelerde yatan zatlara, dedelere
benzesin istenerek onların adları çocuğa konulur: Mehmet, İbrahim, Ramazan…
Kişi çocuk sahibi olmak için duayı Murat Dağı’na yapmışsa ve doğan çocuk
erkek ise ona Murat adı verilir. Büyüklere duyulan saygı ve sevginin işareti olarak ata, dede, büyükannenin…
adı çocuğa verilir.
Yörede takvimlerde yer alan isimlerin beğenilerek çocuğa konulduğu da
olmuştur.
Çocuğa ad vermede çocuğun doğumunda veya doğumuna yakın olan kutsal
geceler ya da günler etkili olur(KK15). Yörede bu duruma örnek olarak; Arife, Kadir,
Bayram adları yörede tespit edilenlerdir.
Erkek çocuklarına Osman, Ömer, Bekir isimlerinin verilmesi tercih
edilmez.
Ayşe ismi dini nedenlere dayandırılarak çok fazla konulmaz. Bu isim
konulacağı zaman da Ayşe ismi bir başka isim ile birleştirilir: Ayşenur,
Ayşegül…gibi. Bazen de bu isim üzerinde küçük değişiklikler yapılarak
konur: Aysel.
Yörede kız çocuğuna daha çok; Elif, Döndü, Döne, Sultan, Fatma, Fadime,
Hatice, Fatma, Zeynep, Hava, Zöhre adı verilir.
Yörede erkek çocuğuna daha çok; Ali, Hasan, Hüseyin, on iki imamların
isimleri konur.
(KÜTAHYA- ŞEYHLER BELDESİ
(Yüksek Lisans Tezi)
Zeynep ÇANLI
GÖNDEREN:EMEL ALTUNTAŞ)
Çocuğa doğduktan sonra üç gün içerisinde ad verilir. Bu işi evin en büyüğü yapar. Adını kulağına okuyacak olan kişinin omzuna havlu konur. Bebeği kucağına alıp üç kere tekbir getirir ve ezanı okur. Ezanı okuduktan sonrada üç kere tekrarlayarak bebeğin kulağına adını söyler. Bebek kutsal günlerde doğmuşsa o günlerin adı verilir. Örneğin; Ramazan ayında doğmuşsa adı Ramazan olur. Aile bireylerinden dede, babaanne, hala, dayı, amca gibi büyüklerin adı verilir. Annenin ya da babanın sevdiği, koymayı düşündükleri bir isim verilir. Eğer anne rüyasında bir isim görmüşse o isim verilir. Çocuk kimin adını aldıysa ona benzer.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Çocuğa ne zaman ve kimler ad vermektedir?
Çocuğa doğduğunda yada doğmadan önce aile fertleri arasında karar alınarak isim verilir bunun yanında aile büyükleri isim verir(anne, baba nine dede amca dayı vb. )başka bir geleneğe göre ise çocuklara aile büyüklerinden ölmüş sevilen kişilerin isimleri verilir.
-Çocuğa ad verilmesi:
Kulağına bir kere ezan okunarak 3 kere ismi okunur, bunu aile fertlerinden en yaşlı veya sevilen kişi tarafında yapılır. Genelde yapılan gelenek bu olmaktadır.
Adlar ailede büyük olan kişilerin isimleri verilir. Dede nene gibi kişilerin isimleri daha ağırlıklı olarak verilir. Aile kendi arasında kararlaştırdığı ismi yada çevrede ailenin ismini vermek istediği kişiler verilir. bu isim verme olayı temelde bu olaylar çevresinde gelişir gelenekler bu çerçeve içindedir ama isim yine de aile içinde gerçekleşir.
Çocuk doğduktan iki üç saat sonra evin büyükleri eve gelerek bir kişi tarafından çocuğun kulağına ezan okuduktan sonra çocuğun kulağına ”Senin adın……” diyerek çocuğun adını koyar. Eğer doğan çocuk ilk çocuksa ad verme işi erkek tarafına aittir. Genellikle çocuğun adını babaanne ve dede koymaktadır. Bunlar yoksa evde yaşı en büyük amca, hala veya dayı teyze koyar. Köyde çocuğa özellikle İslami inançlardan ötürü erkek ismi olarak Hz. Muhammed’in isimleri, 4 halifenin özellikle Hz. Ali’nin ismi, Hz. Hasan ve Hüseyin’in, Allah’ın 99 isimlerinden koyulmaktadır. Kız isimleri olarak da peygamberin eşlerinin isimleri Ayşe, Fatma, Hatice gibi isimler koyulmaktadır. Özellikle her iki ailenin dede veya anneanne isimlerini koymakta adettir
Çocuk doğduktan sonra büyükler tarafından ad verilmektedir. Verilen adlar daha çok Kur’an – ı Kerim ‘de geçen ve aile büyüklerinin adları olurmuş.
Aile büyükleri tarafından seçilirmiş. bu adlar Ahmet, Mehmet, Osman, Hüseyin, Ali gibi isimler seçilirmiş. Peygamber adları olduğu için bunlar tercih edilirmiş. Birde isim farklılığı olmadığı için aynı isimler konulurmuş .
kaynak kişi fatma inan yaş 68 ordu gölköy damarlı
Doğumdan sonraki ikinci hafta, ad koyma âdeti ve töreni yapılır. Ad
koyma töreninde babaanne tarafından yemek verilir Bu yemekten sonra aile
büyüklerinden birisi veya hoca çocuğun kulağına ezan okuyarak istenilen ismi
söyler ve “Adını ben koydum yasını Allah versin.” der ve tören bitirilir.
(AFYONKARAHİSAR- ÇAY İLÇESİ Y.L. TEZİ-Cemile Kocapınar)
GÖNDEREN: MERYEM ÜÇÜNCÜ
ŞEYHLER BELDESİ-HİSARCIK-KÜTAHYA
Ad verme işleminde yalnız baba değil, baba soyu da etkindir. Ad verenlerin
büyük çoğunluğu baba tarafından olan akrabalardır. Anne tarafı çok az çocuğa ad
vermiştir. Doğumdan üç gün sonra çocuk hocaya götürülür. Hoca, çocuğun kulağına
ezan okur. Çocuğun anne ve babasına çocuklarına hangi adı vermek istediklerini sorar.
Ardından çocuğa verilmek istenen isim hoca tarafından konur. Bazen de köylü, hocaya
saygıdan çocuğuna verilmesi için bir ad belirtmez, böyle durumlarda hoca çocuğa
tarikata, aileye uygun bir ad verir. Yörede ad koyma işlemini doğumu yapan ebe veya doğu evinde bulunan “ağzı dualı biri” de yapabilmektedir. Bu kişi çocuğun sağ kulağına ezan okur ve sonra
çocuğun adını üç kere tekrar eder
Çocuklara Muhammed adı tek basına verilmez. Muhammed adı için “çocuğa
ağır gelir, günah olur” denilmektedir. Muhammed adı gibi Ali, Hasan, Hüseyin
adlarının da çocuğa ağır geleceği düşünülüp bu adlara bir ad daha eklenerek çocuğa
verilir.
Doğan çocuğun huyu, bilgisi yöredeki türbelerde yatan zatlara, dedelere
benzesin istenerek onların adları çocuğa konulur: Mehmet, İbrahim, Ramazan…
Kişi çocuk sahibi olmak için duayı Murat Dağı’na yapmışsa ve doğan çocuk
erkek ise ona Murat adı verilir. Büyüklere duyulan saygı ve sevginin işareti olarak ata, dede, büyükannenin…
adı çocuğa verilir.
Yörede takvimlerde yer alan isimlerin beğenilerek çocuğa konulduğu da
olmuştur.
Çocuğa ad vermede çocuğun doğumunda veya doğumuna yakın olan kutsal
geceler ya da günler etkili olur(KK15). Yörede bu duruma örnek olarak; Arife, Kadir,
Bayram adları yörede tespit edilenlerdir.
Erkek çocuklarına Osman, Ömer, Bekir isimlerinin verilmesi tercih
edilmez.
Ayşe ismi dini nedenlere dayandırılarak çok fazla konulmaz. Bu isim
konulacağı zaman da Ayşe ismi bir başka isim ile birleştirilir: Ayşenur,
Ayşegül…gibi. Bazen de bu isim üzerinde küçük değişiklikler yapılarak
konur: Aysel.
Yörede kız çocuğuna daha çok; Elif, Döndü, Döne, Sultan, Fatma, Fadime,
Hatice, Fatma, Zeynep, Hava, Zöhre adı verilir.
Yörede erkek çocuğuna daha çok; Ali, Hasan, Hüseyin, on iki imamların
isimleri konur.
(KÜTAHYA- ŞEYHLER BELDESİ
(Yüksek Lisans Tezi)
Zeynep ÇANLI
GÖNDEREN:EMEL ALTUNTAŞ)