hayriye korkmaz - 14 Eylül 2014 at 12:24
- Cevapla
-Huylarından dolayı; Tök Ömer, kavgalarda tök gibi kabardığı çabuk sinirlendiği için; Horoz Ali, tartışmalarda hemen horozlandığı diklendiği için; Plancı Osman, kurnaz ve akıllı olduğu için böyle anılırlar.
-Bazı fiziksel özelliklerinden dolayı; Çömlek Hasan, karnı büyük olduğu için; Şaftan Ağa, kalıplı kabadayı olduğu için; Kör Davut, gözünün biri görmediği için; Cormanın
Ahmet, adam cor(fıtık) olduğu için; Güzlek Remzi, yere yakın ve toplu olduğu için Fındık Emine, kısa olduğu için böyle lakap almışlardır.
-Aile isimlerinden dolayı olanlar ise Zeybeğin Hakan, Demircilerin Hayrul, Somoncunun Ahmet gibidir. Aliş’in Necibe, Karabekir’in Fazlı, Nuri Ağagilin İsmail, Çapkunun Ali, Kalaycının Şerik, Hacıgilin Osman, Çufacı Emine (kına için çufaları o keser), Cebbar’ın çağlar, Gödeğin Ayşe, Nütüğün Şakir, İllaz (İlyas) Onbaşı (askerdeyken onbaşıymış), Danaca Ahmet (sığır dana güttüğü için) Hacının Cemil (babası hacıymış), Deli Dursun (babası aklından noksanmış). Kürt Osman gibi isimler vardır.
LAKAPLAR (AFYONKARAHİSAR- ÇAY İLÇESİ)
Mesleklerden Kaynaklanan Lakaplar
Aile büyüklerinin mesgul olduğu meslek veya sanat adı, mesleğin babadan oğula geçtiği ailelerde lakap hâlini almıstır. Usta Ahmet: Bu kisi Çay ve çevresinde tanınan bir ustadır. İsini iyi yaptığı için herkes tarafından sevilmistir. Çay ve çevresinde ahsap ev
yapmakta ustadır. Bu meslek dedesinden babasına, babasından da kendisine
kalmıstır. Bu yüzden çevresindekilerce “Usta Ahmet” diye anılır.
Tenekeci Aziz: Yine bu meslek anne babasından yadigârdır. Çevresindekilerce “Tenekeci Aziz” diye anılır.
Soför Nurettin: Mesleğinin soförlük olmasından dolayı bu lakap
takılmıstır.
Düdükçü Veli: Düğün ve eğlencelerde zurna çaldığı ve zurnasını yanından hiç ayırmadığı için ona bu lakap verilmistir.
Fiziki Özelliklerinden Dolayı Verilen Lakaplar
Bu lakaplar ailenin veya sülalenin bir büyüğünün ya da genelinin tebarüz eden bir fiziki özelliğinden dolayı verilmistir.
Ecevit Mevlüt: Fiziki olarak Bülent Ecevit’e benzediğinden dolayı bu
lakapla anılmıstır.
Sarı kızlar: Sülalenin kızlarının çoğunun tenlerinin sarı olmasından dolayı
bu lakapla anılır.
Kel Hasan: Saçının olmamasından dolayı bu lakapla anılmıstır.
Kör Mehmet: Gözlerinin görmemesinden dolayı bu lakapla anılmıstır.
Sırık Mehmet: Boyunun çok uzun olmasından dolayı bu lakapla anılır.
Çolak Eyüp: Bu kisi çok çalıskan birisidir. Hiçbir isten yılmamaktadır. Ne
yazık ki çalısırken bir kaza sonucu eli özürlenir ve çolak kalır. Sevenleri bu
yüzden çok üzülür ve halk arasında böyle anılmaya baslar.
Göde İsa: Çok kilolu olmasından dolayı bu lakapla anılır.
Ak Mustuklar: Đsmi Mustafa olan esmer birisiyle arkadaslarının alay
etmesi üzerine konulmus bir lakaptır.
Karakter Özelliklerinden Dolayı Verilen Lakaplar
Tilki Yasar: Çok kurnaz olmasından dolayı bu lakapla anılır.
Dönek Necati: Verdiği sözlerde duramayısından dolayı bu lakapla anılır.
Üç kâğıt İsmail: Sahtekârlıklarından dolayı bu lakapla anılır.
Yalak Necati: Dalkavukluğuyla bilindiği için bu lakapla anılır.
Yer Adlarından Kaynaklanan Lakaplar
Sülalenin geldiği veya sülaleyle ilgili bir olayın cereyan ettiği yer veya
yerlesim birimiyle ilgili adlardan kaynaklanan lakaplar.
Vanlılar: Van’dan göçüp Çay’a yerlestikleri için bu sülaleye Vanlılar
lakabı takılmıstır.
Geneliler: Çay’ın Geneli köyünden oldukları için bu lakapla anılırlar.
Yarıkkayalılar: Çay’ın Yarıkkaya köyünden oldukları için bu lakapla
anılırlar.
Asiret veya Etnik Yapı Sebebiyle Verilen Lakaplar
Ailenin veya sülalenin mensup olduğu boy, asiret veya etnik yapı göz
önüne alınarak verilen lakaplardır.
Bozoklar: Oğuzların Bozok kolundan geldikleri için bu lakapla anılırlar.
Yörükler: Babasının Harmandalı, annesinin Kaçar yörüğü olduğu için
verilen lakaplardır.
Bunların dısında Bosnaklar, Çerkezler gibi etnik lakapların yanında
Türkmenler, Avsarlar, Bayatlı gibi boy adlarından kaynaklanan lakaplar da
vardır.
Dini Özelliklerinden Dolayı Verilen Lakaplar
Bazen aile veya sülaleye lakap olarak dini özelliklerinden
kaynaklanan lakaplar verilir.
Malaklar: Kur’an okurken harfin birini malak sesine benzer bir sekilde
çıkardığı için verilen lakaptır.
Sofunun Hasan: Çok dindar bir sülalenin bir ferdi olduğu için verilen
bir lakaptır.
Hacı Neriman: Birçok kez gidip geldiği için bu lakapla anılır.
Diğerleri
Pisiler: Yaslı ve kimsesiz bir kadının evine genç bir hırsız girer. Bu
hırsız eve sadece tereyağı çalmak için girmistir. O sırada kadın uyumaktadır.
Yaslı kadın çok geçmeden hırsızın tıkırtısına uyanır ve eve bir kedinin girdiğini
zanneder. Yaslı kadın kediye “pis” diye seslenir. Yaslı kadının sesini duyan
hırsız bir süre için ses çıkarmaz. Fakat daha sonra yine mutfaktan sesler gelir.
Kadın kediyi kovmak için mutfağa gittiğinde komsunun oğlunu görür. O günden
bu güne o adama “pisi” denilmistir. Bu adamın sülalesi de pisiler diye anılmıstır.
Kovboy Tahir: Tahir çok cesur ve kuvvetli bir insandır. Her istediğini
elde eden ve herkesi avına düsüren bir insandır. Giyim ve yasam tarzı da
kovboylarınkine benzer. Bu yüzden bu lakapla anılmıstır.
Özü Kurular: Çocuğun biri hep cılız kalmıs. Çevredekiler de hep bunu
dile getirirler, niye bu çocuk böyle diye sorarlarmıs. Babaannesi bunun üzerine
“Bunun özü kurumus” diye cevap vermeye baslamıs. O günden bu güne bu
sülaleye mensup insanlara “ Özü Kurular” denir.
-Huylarından dolayı; Tök Ömer, kavgalarda tök gibi kabardığı çabuk sinirlendiği için; Horoz Ali, tartışmalarda hemen horozlandığı diklendiği için; Plancı Osman, kurnaz ve akıllı olduğu için böyle anılırlar.
-Bazı fiziksel özelliklerinden dolayı; Çömlek Hasan, karnı büyük olduğu için; Şaftan Ağa, kalıplı kabadayı olduğu için; Kör Davut, gözünün biri görmediği için; Cormanın
Ahmet, adam cor(fıtık) olduğu için; Güzlek Remzi, yere yakın ve toplu olduğu için Fındık Emine, kısa olduğu için böyle lakap almışlardır.
-Aile isimlerinden dolayı olanlar ise Zeybeğin Hakan, Demircilerin Hayrul, Somoncunun Ahmet gibidir. Aliş’in Necibe, Karabekir’in Fazlı, Nuri Ağagilin İsmail, Çapkunun Ali, Kalaycının Şerik, Hacıgilin Osman, Çufacı Emine (kına için çufaları o keser), Cebbar’ın çağlar, Gödeğin Ayşe, Nütüğün Şakir, İllaz (İlyas) Onbaşı (askerdeyken onbaşıymış), Danaca Ahmet (sığır dana güttüğü için) Hacının Cemil (babası hacıymış), Deli Dursun (babası aklından noksanmış). Kürt Osman gibi isimler vardır.
LAKAPLAR (AFYONKARAHİSAR- ÇAY İLÇESİ)
Mesleklerden Kaynaklanan Lakaplar
Aile büyüklerinin mesgul olduğu meslek veya sanat adı, mesleğin babadan oğula geçtiği ailelerde lakap hâlini almıstır. Usta Ahmet: Bu kisi Çay ve çevresinde tanınan bir ustadır. İsini iyi yaptığı için herkes tarafından sevilmistir. Çay ve çevresinde ahsap ev
yapmakta ustadır. Bu meslek dedesinden babasına, babasından da kendisine
kalmıstır. Bu yüzden çevresindekilerce “Usta Ahmet” diye anılır.
Tenekeci Aziz: Yine bu meslek anne babasından yadigârdır. Çevresindekilerce “Tenekeci Aziz” diye anılır.
Soför Nurettin: Mesleğinin soförlük olmasından dolayı bu lakap
takılmıstır.
Düdükçü Veli: Düğün ve eğlencelerde zurna çaldığı ve zurnasını yanından hiç ayırmadığı için ona bu lakap verilmistir.
Fiziki Özelliklerinden Dolayı Verilen Lakaplar
Bu lakaplar ailenin veya sülalenin bir büyüğünün ya da genelinin tebarüz eden bir fiziki özelliğinden dolayı verilmistir.
Ecevit Mevlüt: Fiziki olarak Bülent Ecevit’e benzediğinden dolayı bu
lakapla anılmıstır.
Sarı kızlar: Sülalenin kızlarının çoğunun tenlerinin sarı olmasından dolayı
bu lakapla anılır.
Kel Hasan: Saçının olmamasından dolayı bu lakapla anılmıstır.
Kör Mehmet: Gözlerinin görmemesinden dolayı bu lakapla anılmıstır.
Sırık Mehmet: Boyunun çok uzun olmasından dolayı bu lakapla anılır.
Çolak Eyüp: Bu kisi çok çalıskan birisidir. Hiçbir isten yılmamaktadır. Ne
yazık ki çalısırken bir kaza sonucu eli özürlenir ve çolak kalır. Sevenleri bu
yüzden çok üzülür ve halk arasında böyle anılmaya baslar.
Göde İsa: Çok kilolu olmasından dolayı bu lakapla anılır.
Ak Mustuklar: Đsmi Mustafa olan esmer birisiyle arkadaslarının alay
etmesi üzerine konulmus bir lakaptır.
Karakter Özelliklerinden Dolayı Verilen Lakaplar
Tilki Yasar: Çok kurnaz olmasından dolayı bu lakapla anılır.
Dönek Necati: Verdiği sözlerde duramayısından dolayı bu lakapla anılır.
Üç kâğıt İsmail: Sahtekârlıklarından dolayı bu lakapla anılır.
Yalak Necati: Dalkavukluğuyla bilindiği için bu lakapla anılır.
Yer Adlarından Kaynaklanan Lakaplar
Sülalenin geldiği veya sülaleyle ilgili bir olayın cereyan ettiği yer veya
yerlesim birimiyle ilgili adlardan kaynaklanan lakaplar.
Vanlılar: Van’dan göçüp Çay’a yerlestikleri için bu sülaleye Vanlılar
lakabı takılmıstır.
Geneliler: Çay’ın Geneli köyünden oldukları için bu lakapla anılırlar.
Yarıkkayalılar: Çay’ın Yarıkkaya köyünden oldukları için bu lakapla
anılırlar.
Asiret veya Etnik Yapı Sebebiyle Verilen Lakaplar
Ailenin veya sülalenin mensup olduğu boy, asiret veya etnik yapı göz
önüne alınarak verilen lakaplardır.
Bozoklar: Oğuzların Bozok kolundan geldikleri için bu lakapla anılırlar.
Yörükler: Babasının Harmandalı, annesinin Kaçar yörüğü olduğu için
verilen lakaplardır.
Bunların dısında Bosnaklar, Çerkezler gibi etnik lakapların yanında
Türkmenler, Avsarlar, Bayatlı gibi boy adlarından kaynaklanan lakaplar da
vardır.
Dini Özelliklerinden Dolayı Verilen Lakaplar
Bazen aile veya sülaleye lakap olarak dini özelliklerinden
kaynaklanan lakaplar verilir.
Malaklar: Kur’an okurken harfin birini malak sesine benzer bir sekilde
çıkardığı için verilen lakaptır.
Sofunun Hasan: Çok dindar bir sülalenin bir ferdi olduğu için verilen
bir lakaptır.
Hacı Neriman: Birçok kez gidip geldiği için bu lakapla anılır.
Diğerleri
Pisiler: Yaslı ve kimsesiz bir kadının evine genç bir hırsız girer. Bu
hırsız eve sadece tereyağı çalmak için girmistir. O sırada kadın uyumaktadır.
Yaslı kadın çok geçmeden hırsızın tıkırtısına uyanır ve eve bir kedinin girdiğini
zanneder. Yaslı kadın kediye “pis” diye seslenir. Yaslı kadının sesini duyan
hırsız bir süre için ses çıkarmaz. Fakat daha sonra yine mutfaktan sesler gelir.
Kadın kediyi kovmak için mutfağa gittiğinde komsunun oğlunu görür. O günden
bu güne o adama “pisi” denilmistir. Bu adamın sülalesi de pisiler diye anılmıstır.
Kovboy Tahir: Tahir çok cesur ve kuvvetli bir insandır. Her istediğini
elde eden ve herkesi avına düsüren bir insandır. Giyim ve yasam tarzı da
kovboylarınkine benzer. Bu yüzden bu lakapla anılmıstır.
Özü Kurular: Çocuğun biri hep cılız kalmıs. Çevredekiler de hep bunu
dile getirirler, niye bu çocuk böyle diye sorarlarmıs. Babaannesi bunun üzerine
“Bunun özü kurumus” diye cevap vermeye baslamıs. O günden bu güne bu
sülaleye mensup insanlara “ Özü Kurular” denir.