ISIRGAN YEMEĞİ
MALZEMELER;
Yarım kg ısırgan otu
Yarım su bardağı ısırgan otu
Yarım su bardağı buğday unu
Bir kaşık tereyağ
3 diş sarımsak
iki adet pırasa
Bir tutam nane
YAPILIŞI;
ıSIRGAN HAŞLANIR,SÜZÜLÜR, ROBOT YARDIMI İLE İYİCE EZİLİR.ROBOT YOKSA SÜZGEÇTEN GEÇİRİLİR.İÇİNE BUĞDAY UNU VE MISIR UNU EKLENİR.ISIRGANIN SÜZÜLEN SUYU BU KARIŞIMA KATILIR.PIRASA KÜÇÜK BİR TAVADA TEREYAĞ İLE KAVRULUP KAYNAYAN ISIRGANA İLAVE EDİLİR.SARIMSAK VE NANE İLAVE EDİLİR.BİR TUTAM TUZ KONUR.SERVİSE HAZIRLANIR.AFİYET OLSUN.
AVNİ İŞBAKAN YAŞ:66
FIRIN FASULYESİ
MALZEMELER:
Bir bardak beyaz fasulye,fırınlanmış fasulye (kapçuk böce)
Bir çay bardağı piriniç
Bir kaşık salça
Bir adet orta boy soğan
Bir demet maydanoz
YAPILIŞI;
Fırın fasulyesi ve beyaz fasulye birlikte haşlanır.Süzüldükten sonra soğuk su ile yıkanır.Bir tencere veya tavada soğan,sıvı yağ ve salça iyice kavrulur.Haşlanan fasulye eklenir.Biraz su ilave edilir.Pirinç ve kıyılmış maydanoz üzerine konur.
Servis yapılırken mısır ekmeğini unutmayınız.
AFİYET OLSUN. Avni İŞBAKAN YAŞ ;66
PEZİK MIHLAMASI
MALZEMELER;
Bir bağ pezik yaprağı,
Yarım bardak pirinç
3 diş sarımsak
Baharat; taze nane ,3 adet soğan
YAPILIŞI;
Pezikler doğranarak haşlanır.Piriniçlerde başka bir kapta haşlanır.İnce doğranan soğan sıvı yağ ile pembeleşinceye kadar kavrulur.Pezik soğana ilave edilir.Piriniç katılır ve sarımsak doğranarak ilave edilir.Hazırlanan malzemelerin üzerine konur.Baharatı ilave edilerek kavrulur.servise sunulur.
AFİYET OLSUN Avni İŞBAKAN YAŞ :66
Bizim orda tarhana çok yapılır tarifi ise
Malzemeler: 3 yemek kaşığı toz Tarhana
1 Çorba Kaşığı Salça
1 Çorba Kaşığı Tereyağı veya Margarin
1 Çay Kaşığı Nane
Tuz
1 Çay Kaşığı Kırmızı biber
Yemeğin Tarifi
1 çorba kaşığı tereyağı veya margarini tencereye alıp, eritin. 1 çorba kaşığı salçayı tencereye ekleyip yağda kızdırın. 5 su bardağı suyu ilave edin. Başka bir kabın içinde de, 1 su bardağı suya, tarhanayı ekleyip karıştırın.
Kaynamakta olan tencerenin içine bu karışımı ilave edin. 15-20 dakika pişirin. 1 çay kaşığı nane ve 1 çay kaşığı kırmızıbiber ilave edip servis yapın.
Afiyet olsun!
hayriye korkmaz - 14 Eylül 2014 at 12:18
- Cevapla
*HAŞHAŞLI GÖZLEME
Malzemeleri:
Bir kilo un
Su, tuz iki kâse dövülmüş haşhaş
Yapılışı:
Hamur kulak memesi kıvamında yoğrulur. İki yumurta büyüklüğünde bezeler yapılır. Unla bezeler açılır. Hamurun üzerine de önce üç kaşık yağ sürülür. Onun üzerine de haşhaş sürülür. Hamur dörde katlanır. Bütün bezeler bu şekilde yapılır tekrardan bezeler oklavayla açılır. Teflon tavada veya sac üzerinde pişirilir. Pişirilirken iki tarafı da yağlanır.
*HAŞHAŞLI CEVİZLİ ÇÖREK
Malzemeleri:
İki kâse haşhaş
İki kilo un
Bir tane yumurta
Bir yemek kaşığı yoğurt
Bir su bardağı dövülmüş ceviz
İki su bardağı sıvı yağ
Bir paket yaş veya kuru maya
Yapılışı:
Un, tuz ve maya ılık su ile yoğrulur. Hamur yumuşak olmalıdır. Hamur bir saat dinlendirilir. İki büyük beze yapılır. Bu bezeler altı üstü yağlanarak elde bastıra bastıra açılır. Üzerine yağ sürülür. Onun üzerine cevizli haşhaş sürülür. Diğer bezede aynı şekilde açılır haşhaşlı hamurun üzerine konulur. Onun üzerine de yağı ve haşhaşı sürülür. Üç santim genişliğinde bıçakla kesilir. El ile burgu şekli verilir. Tepsiye dizilir. Üzerine yumurta ve yoğurt karışımı sürülerek fırına verilir. Otuz beş kırk dakika pişirilir.
*BAKLA DOLMASI
Malzemeleri:
İki kâse bakla
Bir su bardağı çekilmiş yarma
İki adet soğan
Bir çay bardağı yeşil mercimek
Bir bardak sıvı yağ
Bir yemek kaşığı salça
Arzuya göre baharat ve tuz
Yapılışı:
Malzemeler çiğden harmanlanır. Üzüm yaprağı ile muska şeklinde sarılır. Tencerenin dibine kemikli et dizilir. Dolmaları yerleştirdikten sonra üzerine çıkacak kadar su ilave edilir. En az kırk beş dakika pişirilir.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Yabani otlar ve mantarlardan yapılan yiyecekler ve tarifleri;
Oymaca, koyun kulağı, süt düven, sırganmelocan, kaldirik gibi otlar yetişir ve yemekleri yapılmaktadır.
Mantarın adına kirmit denmektedir.
Bahçe ve ormanlarda bulunmaktadır.
Oymaca yemeği tarifi;
Çimenlerin ve otların arasında yetişen bu ot toplanır, yıkanır ve kaynaya suyun içine atılır, mısır unu eklenir, yağı ve tuzu atılır ve kaynamaya bırakılır bu şekilde kaynayan otlar nefis bir çorba haline gelir ve dinlendirilir.
Koyun kulağı;
Çimenlerin ve otların arasında yetişen bu ot toplanır, yıkanır ve kaynaya suyun içine atılır, mısır unu eklenir, yağı ve tuzu atılır ve kaynamaya bırakılır bu şekilde kaynayan otlar nefis bir çorba haline gelir ve dinlendirilir.
Süt düven;
Çimenlerin ve otların arasında yetişen bu ot toplanır, yıkanır ve kaynaya suyun içine atılır, mısır unu eklenir, yağı ve tuzu atılır ve kaynamaya bırakılır bu şekilde kaynayan otlar nefis bir çorba haline gelir ve dinlendirilir. Bu yemeğe ek olarak pancar pırasa ve koyun kulağından doğranan otlar ve sebzelerde pişme esnasında katılmaktadır.
Sırgan;
Toplanan sırganlar yıkanır ve haşlanır süzgeçten geçirilir ondan sonra mısır unu ile yoğurulur, suyu bir taraftan kaynatılır, tencereye atılan sırganlar üstüne su ilave edilir ve o şekilde ezilerek sulu bir hale getirilir yağı tuzu nenesi koyularak üzerine tereyağı kızartılarak üstüne dökülür çorba hazır hale getirilir.
Melocan;
Ormanlar ve dereler ile tepelerden diken ucundan toplanırlar, önce temizlenir ve haşlanır, haşlandıktan sonra küçük küçük doğranır, tavada soğan ile kavrularak hazır hale getirilmektedir.
Kaldirik;
Ormanlar ve dereler ile tepelerden toplanırlar, önce temizlenir ve haşlanır, haşlandıktan sonra küçük küçük doğranır, tavada soğan ile kavrularak hazır hale getirilmektedir.
Bu bitkinin turşusu da yapılmaktadır.
Temizlenir ve haşlanır, haşlandıktan sonra küçük küçük doğranır, sarımsak tuz havuç su ile birleştirilerek hazırlanır ve bir bidona basılır ve saklanır.
Tirmit;
Ormanlar ve dereler ile tepelerden toplanırlar, önce temizlenir ve haşlanır, haşlandıktan sonra küçük küçük doğranır, tavada soğan ile kavrularak hazır hale getirilmektedir.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Sebzelerden yapılan yiyecekler ve tarifleri;
Pancar, pırasa, pezik, kabak, domates, salatalık.
PANCAR(KARA LAHANA)ÇORBASI: Malzeme: 1 bağ pancar 1 baş soğan 1 tane acı biber 2 kaşık yağ Yeterli kadar tuz Yapılışıancar temizlenip yıkanır.İnce ince doğranırç.Bir tencerede yağ eritilir.İncecik doğranmış soğanlar bu yağda pembeleşinceye kadar kavrulur.Üzerine malzemenin miktarına göre su ilave edilir.Pancarın yeşil rengini koruması için kaynayan suya önce tuz atılır.Sonra doğranmış pancar ile önceden haşlanmış fasulye katılır.(Fasulye yerine mevsimine göre ve ailenin ekonomik durumuna göre posul,mısıryarması,bulgur,pirinçte katılabilir.)Birlikte epeyce kaynadıktan sonra elenmiş mısır unu bir elle kaynayan yemeğin içine azar azar dökülür.Diğre elle tahta kaşıkla topraklanmaması için devamlı karıştırılır.yemek ocaktan indirilmeye yakın bir parça biber ilave edilir.Arzuya göre iç yağı bir tavada yakılarak yemeğin üzerine gezdirilir.Daha sonra servis yapılır.
MISIR ÇORBASI:
Malzeme: 1 kg kırma beyaz mısır 1 litre ayran 1 çorba kaşığı nane 1 su bardağı kuru fasulye Yapılışı: Akşamdan suya bırakılan kırma mısır ve fasulye sabahleyin haşlanır.Birtenceye su konularak kaynatılır.Hazırlanan malzemeler kaynayan suya katılır.Piştikten sonra dinlemeye bırakılır.Ayrı bir kapta hazırlanan ayranın içine pişmiş kırma mısır ve fasulye karışımı konulur.Servis yapılacağı sırada yağ eritilerek yemeğin üzerine dökülür.Nane ve tuz ilave edilir.
PANCAR(KARA LAHANA)SARMASI:
Malzeme: 2 bağ pancar ½ kg kıyma 4 baş orta büyüklükte soğan 1 çağ bardağı pirinç Yağ,tuz,karabiber,maydanoz Yapılışı: Pancar saplarından ayrılır.Temizlendikten sonra kaynayan suya konularak hafif diri kalacak şekilde haşlanır.Bir süzgeçte süzülür.Soğuk suda bekletilir.Hafif sıkılarak bir kaba alınır.Ayrı bir kapta kıyma,rendelenmişsoğan,yıkanmışpirinç,saçlı,tuz,karabiber ve kıyılmış maydanoz biraz su ile yoğrulur.Pancarın damarlı taraflı içe gelecek şekilde hazırlanan iç arasına konulur.Çok sıkı olmamak kaydı ile normal bir şekilde küçük küçük sarılır.Bir tencereye düzgün olarak dizilir.Üzerini kapatacak kadar su ilave edilir.(Kaynar su tercih edilir)Üzerine sarmayı bastırmak için kapağı örtülüp kaynamaya bırakılır.Önce harlı sonra kısık ateşte pişirilir.
PANCAR(KARA LAHANA)DİBLESİ:
Malzeme: 2 bağ pancar 4 baş orta büyüklükte soğan 1 su bardağı pirinç(veya bulgur) Zeytinyağı,tuz,karabiber Yapılışı: Pancar temizleyip yıkanır.İnce ince kıyılır.Kaynamış suyun içine rengi kararmasın iye hemen tuz ilave edilir.Pancar kaynayan suya atılır.Bir taşım kaynadıktan sonra pirinç konulur.Pancar ve pirinç birlikte yumuşayıncaya kadar kaynatılır.Ocaktan alınarak süzülür.Topraklanmaması için devamlı karışıtrılır.Soğumayabırakılır.Diğertaraftan,arzuya göre zeytinyağı veya tereyağı tencereye konulur.İncecik doğranmış bol soğanla hafif pembeleşinceye kadar kavrulur.Haşlanan pancarlar acı biber de ilave edilerek karıştıra karıştıra pişirilir.
SAKARCA KAYGANASI
Malzemeler akarca (3 bağ) Yumurta (1 adet) Tuz1yemek kaşığı (20 gram)Mısır Unu 4 yemek kaşığı (100 gram) Sıvıyağ ½ çay bardağı (100 gram) Yapılışı akarcalar temizlenip, yıkanır. Kaynayan tuzlu suda soğan kısımları yumuşayıncaya kadar haşlanır. Suyu süzdürülür. Sonra ince ince doğranır. İçine yumurta, mısır unu gerekirse bir tutam tuz ilave edilip, karıştırılır. Teflon tavada sıvıyağ ile alt üst edilerek kaygana şeklinde kızartılır. Sıcak dilimlenip servis edilir.
PANCAR DÖŞEMESİ :
Malzemeler ancar (Kara Lahana2 bağ) Soğan (2 adet) Pirinç veya Bulgur (1 çay bardağı) Kıyma yada Kemikli Et (250 gram) Salça (1 yemek kaşığı) Tereyağ (1 yemek kaşığı) Sıvıyağ (1 fincan) Acıbiber (1-2 adet) Tuz Yapılışı : Pancarlar ayıklanıp, yıkanır. İnce ince doğranır. Kaynar suya atılarak 2-3 dk. Haşlanır. Süzgece alınır. Soğanlar ince doğranır. Kıyma ile kavrulur. Yağ ve salça ilave edilir. Haşlanmış pancarlar bu karışımla 2-3 defa karıştırılarak üzerine sıcak su konulup harlı ateşte pişmeye bırakılır. Içine ayıklanıp yıkanmış pirinç yada bulgur ve acı biber ilave edilerek yeterince pişirilir.
KURU YUFKA BÖREĞİ :
Malzemeler:Kuru Yufka ( Ordu Yöresinde Yapılan)9 adet,Sıvıyağ (1 çaybardağ)ı,peynir (300 gr) Maydanoz ½ demet Yapılışı : Kuru Yufkalar hafif tuzlu suda ıslatılır. Teflon Tavaya sıvıyağ konur, üstüne 3 kat yufka döşenir. Üçüncü katın ortasına peynir ve maydanoz karışımından yapılan harç konulur. Kısık ateşte alt üst edilerek kızartılır. Sıcak olarak servis yapılır. Not : Kuru Yufka Böreği yörede genellikle peynir ve çökelekle yapılır. Ancak, istenirse kıymalı, patatesli, ıspanaklı v.s. iç konularak ta yapılabilir.
MISIR YARMALI AŞ SARMASI :
Malzemeler :Kara lahana (Pancar) 3 bağ,Mısır Yarması (1 su bardağı),Bulgur (½ su bardağı) Soğan (4 adet),Salça (1 yemek kaşığı),Tereyağ (1 çay bardağı)Sıvıyağ 2 yemek kaşığı,Maydanoz 1 bağ Yoğurt (Süzme) 1 kase,Sarımsak 4-5 dişTuz-Kırmızı Biber 12.NanePatates 1-2 adet Yapılışı : Pancar saplarından ayrılır. Kaynayan suda hafif diri kalacak şekilde haşlanır. Soğuk suya alınıp, süzgeçte süzülür. Mısır yarması ılık suda ıslatılır. Soğanlar ince ince kıyılır. Yağ ve salça ile hafif pembeleşinceye kadar kavrulur. Ayıklanıp yıkanmış bulgur ve mısır yarması ilave edilir. Tuz konulur. 1 bardak sıcak su ilave edilip, kısık ateşte pilav gibi çektirilerek pişirilir. Içine maydanoz, ince doğranmış sarımsak ve nane ilave edilip, karıştırılır. Haşlanmış pancarın damarlı tarafı içe gelecek şekilde tabak üzerine serilerek, hazırlanan içten konulur. 2-3 cm eninde küçük küçük sarılır. Tencereye düzgün bir şekilde dizilir. Soğan ve patates dilimleri konulur. Üzerine ağırlık yapması için bir tabak kapatılır. Sıcak su ilave edilir, kalan tereyağ ve sıvıyağ üzerine gezdirilir. Sarımsaklı yoğurt ile servis yapılır. Arzu edilirse üzerine yağda kızdırılmış kırmızı pul biber de konulabilir. Not : (Mısır Yarması) fırında kurutulmuş mısır taneleri değirmende bulgur kalınlığında çekilir.
GALDİRİK KAVURMASI :
Malzemeler :Galdirik (Taze ve diri olmalıdır1 bağ) Yeşil Soğan veya Kuru Soğan (3-4 tane) Sıvıyağ (Mısır Özü, Ayçiçeği Yağı ½ çay bardağı) Maydanoz (Taze Maydanoz ½ bağ) Pulbiber Yumurta (1 adet) Yapılışı : Galdirik temizlenip, yıkanır. İnce ince doğranır. Tuzlu kaynar suda haşlanır. Üzerinden soğuk su geçirilir. Bir tencereye sıvı yağ konur. Soğan doğranır, pembeleşinceye kadar kavrulur. Pulbiber ilave edilir. Kavrulmuş soğan üzerine galdirik boca edilir. Karıştırılarak kavrulur. Kıyılmış maydanoz katılır. Bir kapta çırpılmış yumurta karışıma dökülür. Pulbiber serpilerek servis yapılır. NOT : Ordu’da yetişen bir bitkidir. Galdirik saplı, yeşil yapraklı bir bitki olup, çıktığı mevsimler ilkbahar ve yaz aylarıdır. Bu aylarda taze iken toplanır. Sadece gövde kısmı yenilir.
ISIRGAN ÇORBASI :
Malzemeler : Isırgan (Yeşil taze ısırgan ½ kg.) Kuru Soğan (1 adet) Yaş veya Kuru Nane (1 tutam) Kuru veya Yeşil Sarımsak (3 diş) Tereyağ (1 çorba kaşığı) Mısır Unu (Taze 2-3 çorba kaşığı) Salça (Domates 2 çorba kaşığı)Bulgur veya Pirinç (½ su bardağı) Yeşil Pırasa Yaprağı (1 tutam) Pezik (1 tutam) Su (Miktarı çorba kıvamı) Acı biber (2 adet) Yapılışı : Isırgan, pezik, pırasa, ince ince doğranıp, kaynayan suya eklenir. 2 adet ı kırmızı biber konulur. Iyice kaynayınca un ilave edilir ve sarımsak eklenir. İnmesine yakın nanesini doğra. Piştikten sonra, ince ince doğranmış sarımsak ve soğan, tereyağında, salça ile birlikte kızdırılır. Bu sos çorbanın içine dükülüp, bir taşım daha kaynatılıp ocaktan alınır.
TAZE BEZELYE KAYGANASI
Malzemeler :Taze Bezelye (Sultan Bezelye ½ kg.) Yumurta (Taze 1 tane)Mısır Unu (Taze, Mevsimlik 2-3 kaşık 100-150 gram) Sıvıyağ (Kızartacak Kadar 1 çay bardağı) Yapılışı : Bezelyenin iplikleri ayıklanır. Kaynayan tuzlu suda haşlanıp, Süzülür. Üzerine soğuk su dökülür. Derince bir kaba 2-3 kaşık mısır unu konur. Yumurta kırılır. Bezelye boca edilir. Iyice karıştırılır. Kızdırılmış tavaya sıvıyağ konur. Bezelyeler tavaya boşaltılıp iyice bastırılır. Alt ve üst kızartılır. Not : Bu tür kızartmalar için özel tavalar kullanılır. Derin olan bu tavaların üzerinde kapakları düz biçimli ve tavanın içene geçecek şekilde hazırlanmıştır. Yiyecekler bozulmadan rahatlıkla çevrilir.
PEZİK MÜCVERİ :
Malzemeler ezik (Pazı)2 bağ,Soğan 2 adet,Pirinç 2 fincan,Yumurta 2 adet,Un 2 yemek kaşığı,Tuz-Karabiber-Nane,Sıvıyağ 1 çay bardağı Yapılışı ezikler ayıklanıp yıkanır, ince ince doğranıp, haşlanır. (sapları yumuşayıncaya kadar.) Süzgece alınır. Üzerine biraz soğuk su gezdirilir. Pirinç üzerini örtecek kadar su ile haşlanıp suyu çektirilir. Haşlanan pezikler avuç içinde sıkılarak çukur bir kaba alınır. İçine haşlanmış pirinç, un, yumurta, tuz, karabiber, soğan ve nane ilave edilip iyice karıştırılır. Tavaya bir miktar sıvayağ koyulup, kızdırılır. Hazırlanan iç tavaya ince bir şekilde (1 cm.) yayılır. Kızartma işlemi yapılırken tava yavaş yavaş sallanmalı. Bir taraf kızarınca bir tabak yardımı ile alt üst edilerek diğer tarafta kızartılır. Ilıdığı zaman dilimlere kesilerek servis tabağına alınır. Bu ölçüdeki malzemelerle 2-3 tava hazırlanabilir.
KABAK ÇORBASI :
Malzemeler :Yarım Kabak (Karakabak veya Kış Kabağı)yarısıTane Fasulye (Yada Alaca Fasulye)bir avuçMısır Unu (O Yılın Mısır Unu)½ yemek kaşığıTuz (İyotlu)1 tatlı kaşığı,Su (Yemeğin Su Oranı Ayarında)2 litre,Tereyağ 1-2 yemek kaşığı (40 gram),Kuru Soğan (Orta Boy)1-2 adet Domates ,Maydanoz (Taze Maydanoz) ½ bağ Yapılışı :Kabak soyulup dilimlenir. Taze Fasulyeler haşlanır. Bir tarafta su kaynatılır, daha sonra kaynayan bu suya dilimlenen kabaklar atılıp, haşlanır. Aynı suya ayıklanıp, bölünmüş taze fasulyeler ilave edilerek pişmeye bırakılır. Bu arada 1-2 yemek kaşığı mısır unuda ıslatılarak kabak ve fasulyeye ilave edilir ve topak topak olmaması için karıştırılır. Tuz konulur. Ayrı bir kapta doğranmış soğan tereyağında pemleşinceye kadar kavrulur. Buna kabuğu soyulmuş ve kuşbaşı doğranmış domates katılarak bir sos yapılır. Çorba pişince hazırlanan sos ilave edilir. Bir taşım daha kaynatılarak pişince, Maydanoz ince ince doğranıp üzerine konularak sıcak olarak servis edilir.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Tahıllardan ve taneli bitkilerden yapılan yiyecekler ve tarifleri;
Mısır, beyaz fasulye ve fasulye
Mısır ekmeği;
Mısır ununu eledikten sonra içine su hariç tüm malzemeleri ekleyin. Yumuşak bir kek hamuru elde edinceye kadar su ekleyin.Yağlanmış tepsiye yaydığınız çiğ hamurun üzerinde, bıçak yardımıyla dilimleri belirleyin. Ekmek piştiğinde üzerinde bu izler kalacak ve porsiyonlara ayırmanızı kolaylaştıracak. yağlayacağınız bir saç pişirilmektedir. Sac da parça veya bütün halde de pişirilmektedir.
-Fasulye yapımı;
Yapımı kolay ve masrafsız diblemizi buyurun yapmaya başlayalım. Fasulyelerimizi geniş bir kapta yıkayıp, ayıklıyoruz. Ayıkladığımız fasulyeleri çapraz şekilde doğramaya başlayalım.Sıra geldi soğanlarımızı doğramaya; soyduğumuz soğanları ince ince doğruyoruz. Pirinçlerimizi yıkayıp süzdükten sonra tenceremizin içine ilk önce soğanlarımız atılıyor ardından fasulyelerimizin yarıya yakın kısmını üzerine yerleştirip dağıtıyoruz. Kalan fasulyelerimizi en üst katına yerleştirip şekerimizi ve tuzumuzu ekliyoruz ve zeytinyağını gezdiriyoruz. Son olarak sıcak suyumuzu ekleyip yumuşayıncaya kadar pişiriyoruz. Fasulye Diblesi hazır.
Taze fasulye yemeği yapımı;
Fasulyelerimizi ayıklayıp yıkayalım yanlamasına bıçakla kıyalım. Soğanları yemeklik doğrayıp kavuralım salçamızı koyalım fasulyelerimizi ekleyip tekrardan kavuralım altını kısalım ocağın domatesleri küp küp doğrayalım şekerini ilave edelim sarımsakları rendeleyelim tuzunu suyunuda ekleyip ağzını kapatalım.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Meyvelerden yapılan yiyecekler ve tarifleri;
Elma armut gibi meyveler kurutularak serendilere saklanır ve kışın çıkarılıp sulandırılarak tüketilir.
Bulunan her türlü meyveden reçeller yapılırdı.
Komposto ise meyvenin yazın yaşından kışın kurusundan yapılmaktadır.
Yörede elma armut kiraz erik ayva vişne gibi meyveler yörede bulunmaktadır.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Ekmek ve ekmek türünden yapılan yiyecekler nelerdir ve tarifleri;
Mısır ekmeği genelde yapılan ve tüketilen ekmektir.
Mısır ekmeği tarifi;
Mısır ununu eledikten sonra içine su hariç tüm malzemeleri ekleyin. Yumuşak bir kek hamuru elde edinceye kadar su ekleyin.Yağlanmış tepsiye yaydığınız çiğ hamurun üzerinde, bıçak yardımıyla dilimleri belirleyin. Ekmek piştiğinde üzerinde bu izler kalacak ve porsiyonlara ayırmanızı kolaylaştıracak. Yağlayacağınız bir saç pişirilmektedir. Sac da parça veya bütün halde de pişirilmektedir.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Süt ve türünden yapılan yiyecekler ve tarifleri;
Ayran doğraması, süt ile bulgur ve pirinç çorbası, sütlü öğmeç,
Süt, yoğurt ve ayran yemeklerin yanında veya ara öğün olarak tüketilmektedir.
Ayran doğraması;
Ayranın içene mısır ekmeği doğranarak yenir.
Sütlü öğmeç;
Mısır ekmeği pişirilir üstüne süt dökülür ve tereyağı eklenir ezildikten sonra afiyetle yenirdi.
-Süt ve türünden yapılan yiyecekler ve tarifleri;
Ayran doğraması, süt ile bulgur ve pirinç çorbası, sütlü öğmeç,
Süt, yoğurt ve ayran yemeklerin yanında veya ara öğün olarak tüketilmektedir.
Ayran doğraması;
Ayranın içene mısır ekmeği doğranarak yenir.
Sütlü öğmeç;
Mısır ekmeği pişirilir üstüne süt dökülür ve tereyağı eklenir ezildikten sonra afiyetle yenirdi.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Etten yapılan yiyecekler ve tarifleri;
Tane fasulye ve patates yemeği yapılırdı.
Etli patates yemeği;
Orta boy bir tencereye zeytinyağını ve kuşbaşı etleri koyun. Etler suyunu çekene kadar orta ateşte kavurun. İçine yemeklik doğranmış soğan ve sarımsakları ekleyin. Soğanlar pembeleşince, salçayı ardından yemeklik doğranmış domatesleri, biberleri, küp küp doğranmış patatesleri ve havuçları ve sıcak suyu ekleyerek etler yumuşayana kadar yaklaşık 40 dakika orta ateşte pişirin. Arada suyu eksilirse sıcak su ekleyebilirsiniz. Etleri ocaktan almadan 5 dakika önce tuz ve baharatlarını ekleyin. Eğer güveçte yapmak isterseniz tüm malzemeleri çiğ olarak güvece koyup, 1 bardak su ekleyin ayarlı ocakta kapağı kapalı olarak 2-2,5 saat, kapağı açık olarak da 10-15 dakika pişirin. Sıcak olarak servis yapın. Afiyet olsun.
Etli tane fasulye yemeği;
Fasulyeleri yıkayın, kılçıklarını alın ve istediğiniz büyüklükte doğrayın. Orta boy ya da büyük boy bir tencerenin içine sıvı yağı koyup kızdırın ve etleri kavurun.
Etler suyunu salınca yemeklik doğradığınız soğan ve sarımsakları ilave ederek kavurmaya devam edin. Soğanlar pembeleşince fasulyeleri ekleyerek sararıncaya kadar kavurun. En son yemeklik doğranmış domatesleri ve suyu ekleyerek fasulyeler yumuşayana kadar pişirin.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Lokma tatlısı tarifi;
Malzemeler:
* yarım kg. un
* yarım p. Yaş maya
* 1 çorba k. toz şeker
Şerbeti için:
* 1 kg. toz şeker
* yarım lt. su
* yarım limon
Hazırlanışı:
Un ve bir çorba kaşığı şeker karıştırma kabına alınır, ortasına maya ilave edilir ve üzerine ılık su dökülerek maya eritilir.
Maya eritildikten sonra karıştırılarak hamur elde edilir ve mayalanması için beklemeye alınır.
Mayalanan hamuru kızartmak için, kızartma kabına sıvıyağ konur ve yağ kızdıktan sonra tatlı kaşığı yardımı ile lokmalar kızartılır.
Şerbetini hazırlamak için, tencereye 1 kg.toz şeker, su ve limon birlikte kaynatılır.
Kızartılan lokmalar şerbete konur ve şerbeti çektikten sonra servis tabağına alınır.
Un helvası yapımı;
Bir tavanın içine tereyağını koyun ve köpürene kadar eritin
Köpüren tereyağının içine un ilave edip 20 dakika boyunca sık sık karıştırarak kavurun.
Bu esnada şeker ve suyu bir tencereye koyun ve kaynamaya bırakın
Şeker ve su kaynayınca 20 dakikası dolan un helvasının içine yavaşça ilave ederek karıştırmaya devam edin.
Un helvası suyunu çektikten sonra 10 dakika daha ocakta kavurmaya devam edin ve ocaktan alın.
DÜĞÜN KEŞKEĞİ- ÇORUM- HAMAMÖZÜ- ARPADERE KÖYÜ
Malzemeler: Keşkeklik ekin, inek yağı, salça
Yapılışı: Düğünden önce keşkeklik için ayrılmış buğday yıkanır. Sonra kurusun diye yere serilir. Kuruduktan sonra sofu ya da setene dövülmek için götürülür.
Sofunun ise büyüdükçe taşı ayarlanır. Çok derin olur. İçine de buğday koyarlar. Sonra erkekler ya da kadınlar elle döverlerdi.
Bir de at ile olanı vardır. Ata yine çukurun içinde olan toz tekeri koşarlardı. At büyük taşın etrafında dönerdi.
Buğday dövüldükten sonra düğün evine getirilir. Bir gün önceden ıslatılır. Sabah olunca da çay kazanını içine dövülmüş ekin konur. Sonra içine ya tavuk ya da düğün için kesilmiş koç veya inek eti atılır. Kazan yere indirilir. Etrafına soğuması için saman doldurulur. Üç saat beklenir.
Sonra keşkeği ezmek için bir kişi gelir. Elinde keşkeklik güdel olur. Gelen kişi elindekiyle kazanın başına geçer ve ” Güdel batmıyor ya” diyerek bağırır. Babalık gelir: ” Olur mu öyle şey!” der ve başlamasını ister. Adam yine aynı cümleleri tekrar eder. Sonra babalık ona bahşiş verir. Bu kişi keşkeği ezmeye başlar.iyice ezilmesi ve içindeki etin parçalanması gerekmektedir. Sonra sıcak su katılır. Akşam olunca inek yağından salça yapılır ve artık servis edilir.
Kaçamak(Mılık) – Bursa- İnegöl- Turgutalp Köyü
Kaynak kişi söylemiyle: ” Sütü böyük bi tenceriye goyoz. Birezde su gatıyoz.
Suyu baya bi gaynatıyoz. Sütün içine unu avıç avıç gatıyoz. Hem unu gatıyoz hem de garıştırıyoz. Garıştırırken olduğu zaman edirafi kopuşuyo. Biştikden sona tepisinin altına gatık goyoz. Gatığın altına un serpiyoz. Sona kaçamağı bi gözel yassıltıyoz. Sona gene gatık goyoz. Hepsini goduktan sona sade yağ gavuruyoz. Kaçamağın üstüne döküyoz.”
Bursa- İnegöl- Kayapınar Köyü
KEŞKEK -Antalya-Demre İlçesi- Beymelek Beldesi
Düğün yemeklerimizin olmazsa olmazı.
Buğday
Su
Tuz
Tereyağı
Bığdeyi akşamdan ıslatiyin. Sona sabah süzüyün üstüne temiz su ekliyin, tuz ekliyin, gaynatiyin.
Bığdaylar eyince eriyene gadar gaynatiyin. Sona taata gaşıkla eyince garışdiriyin. Lapa lapa ölünceye gadar bığdeyleri eziyin, döviyin. Eyice ezdiysen gari tabaa goycan üzstüne tereyağ gızdırcan.
Hindi de afiyet olsun.
(Şimdi de afiyet olsun.)
BİŞİ
Malzemeler:
1 kg un
1 tatlı kaşığı şeker
1 yemek kaşığı maya
1 tutam tuz
Su
Yapılışı: Aldığımız gabın içine unu, şekeri, duzu, mayayı gatiyiz hepsini garişduriyiz. Azak azak da su gatiyiz. Gulak memesi gıvamında gelinciye gadar yoğriyiz. Kıvama gelince üsdüne tesbi yahut sini kapadarak gabarana gadar bekletiyiz.(2 saatte olur yahut 5 saatte)
Gabarınca ayrı bi siniye yağ dökiyiz. Bu sininin içinde bişilere şekil verip hazırliyiz. Sonada eyice gızdırılmış yada gizdiriyiz.
Hindi de afiyet olsun.
BELİRLİ ZAMANLARA ÖZGÜ YİYECEK-İÇECEKLER
Düğün, nisan, cenaze, gibi törenlerde pilav, helva, keskek üçlüsü
vazgeçilemez bir yiyecektir.
Doğum yapan kadına ziyarete gelen akraba, komsu ve tanıdıklar çesitli
hediyelerin yanında süt, yoğurt, çorba gibi yemek ve yiyecekler de getirilirler.
Loğusa kadına yedirilen yiyecekler, kadının sütünü artırma amacı tasır.
(AFYONKARAHİSAR- ÇAY İLÇESİ Y.L. TEZİ-Cemile Kocapınar)
GÖNDEREN: MERYEM ÜÇÜNCÜ
Çay yöresi yemekleri incelendiğinde et yemekleri ve hamur islerinin
yaygın olarak yapıldığı görülür. Bölgeye özgü bazı ürünlerin örneğin (hashas)
yöre yemeklerinde yaygın olarak kullanılması çesit zenginliğinin olusmasında
etkilidir.
Afyonkarahisar ilinin Çay ilçesinin mutfağının genel özelliklerini su
sekilde sıralayabiliriz:
- Hashas ve hashas yağı yaygın olarak kullanılır. (Özellikle
hamur islerinde)
- Yöresel yemeklerde et kullanımı yaygındır. Afyon mutfağında
et yemekleri kendi yağı ile pisirilir. Ayrıca yağ ilavesi yapılmaz.
Et yemeklerinin pisirme süresinin uzun tutulması yemeklere
ayrı bir tat katmaktadır. Örneğin paça dört saatte, keskek on iki
saatte pisirilir.
- Yörede buğdaydan elde edilen göce ve düğü, nohut
yemeklerde en çok kullanılan yiyeceklerdir.
- Yemeklerde iç yahut böbrek yağından sızdırılarak yapılan don
yağı kullanılır. Hamur isleri Çay mutfağında önemli yere
sahiptir. Çoğunlukla hashas ilavesi ile hazırlanan hamur
islerinde, basta mercimek olmak üzere peynir, patates ve
kıyma iç malzemesi olarak kullanılır.
- Kaymak, Afyonkarahisar’a özgü bir üründür ve Çay mutfağının
da vazgeçilmezleri arasında yer alır. Kaymak ve bal reçel ile
birlikte kahvaltıların vazgeçilmezidir. Ayrıca pek çok tatlıda
örneğin ekmek kadayıfında da kaymak kullanılır.
- Afyonkarahisar mutfağında sebzenin yemeği de yapılmaktadır.
Patlıcan, kabak, pırasa musakkası yapılan sebzelerdendir.
- Çay mutfağında bamya çorbası, keskek, etli pilav, lahana ve
yaprak sarması, kuru taze biber dolması, visne hosafı, ekmek
kadayıfı, arap ası mercimekli bükme, cevizli hamursuz ve
haskesli nokul vazgeçilmezler arasında yer alır.
(AFYONKARAHİSAR- ÇAY İLÇESİ Y.L. TEZİ-Cemile Kocapınar)
GÖNDEREN: MERYEM ÜÇÜNCÜ
Çay yöresinde yaygın olarak yapılan ve diğer yörelerde çok
fazla rastlanmayan ya da diğer yörelerden farklı olarak yapılan birkaç yemeğe
örnek verilmistir.
1. Bamya çorbası: Bamya Çay yemek kültürünün bir farklılığıdır.
Sıra yemeklerinin vazgeçilmezidir. Kuru bamyanın bol et ve
soğan ile birlikte haslanması ile yapılır. Bol eksili olarak ikram
edilir.
2. Keskek: Keskek pek çok yörede rastlanan bir yemek türü olsa
da ilçemizde her yöreden farklı olarak pisirilir. Özelliği mutlaka
toprak tava içerisinde pisirilmesidir. Göce ve kemikli et ile
yapılan bu yemek mahalle fırınına sürülür yaklasık on iki saat
pistikten sonra hazır olur.
3. Bükme: Adını katlama seklinden alır. Yaz aylarında ise kavun
karpuz ile kısın visne hosafıyla yenilen bükme vazgeçilmez
hamur isimizdir. Bükme genellikle yesil mercimek katılarak
yapılır. Hamurun içine haslanmıs mercimek haslanmıs nohut,
peynir, kıyma, ıspanak konularak da yapılır. Fakat en yaygın
olarak tercih edileni mercimeklisidir. Ayrıca isteğe bağlı olarak
hamur hashas ile yoğrulur ve bu iç malzemesi hashaslı
hamurun içinde pisirilir.
4. Nokul: Bükme benzeri bir hamur isidir. Ancak bükme kadar
zahmetli değildir. Nokulun özelliği kat kat hashas eklenerek
açılmasıdır. Nokulun içine ise iç malzemesi olarak peynirli
patates veya kıymalı patates konulur.
5. Hamırsız: Mayasız hamurdan yapılan bir çesit ekmektir. Ceviz
içiyle ve hashas ile yoğrulur. Üstüne özel süslemeler yapılarak
pisirilir.
6. Arap ası: Oldukça ilginç bir yemektir. Özellikle kısın yapılır.
Tavuk, hindi veya ördek eti katılarak hazırlanan özel bir
çorbası vardır. Çorbanın diğer bir özelliği de olabildiğince fazla
acı kullanılarak yapılmasıdır. Çorbanın yanında tepsilere
önceden dökülmüs ve dondurulmus bir çesit hamur sunulur.
Sunulan hamur parçalar halinde tepsinin kenarlarında yer alır.
Arap ası çorbası bu hamurların çorbaya bandırılması ile
yenilen bir tür yemektir.
7. Afyon ekmeği: Patatesler haslanır ve ezilir. Üzeri örtülerek bir
kenarda bekletilir. Bir kabın içine acı maya koyulur. Üzerine un
ve ılık su dökülerek maya yoğrulur. Üzeri örtülür ve
mayalanması için sabaha kadar bekletilir. Ekmeği fırına
atmadan yaklasık iki saat önce hamur yoğrulmaya baslanır.
Tekneye un elenir. Un teknenin bir tarafında bekletilir. Patates
sıcak suyla önce karıstırılır, böylelikle patates ısınmıs olur.
Maya patatesin üzerine dökülür, karıstırılır. Karılan bu hamurla
teknenin diğer tarafındaki un yavas yavas yoğrularak
birlestirilir. Su dökerek suyunu alıncaya kadar yaklasık bir saat
yoğrulur. Hamur kıvama gelince tekneden alınır. Ersiyanla
teknenin kenarları temizlenir. Hamurun üzerine un serpilir.
Mendille üzeri örtülür. Yaklasık bir saat kadar hamurun
kabarması beklenir. Hamurun kabardığını anlamak için
hamurun üzerine bastırılır. Elle yapılan çukur tekrar doluyorsa
hamur kabarmıs demektir. Bu arada ekmekler fırında
piseceğinden fırın odun atesiyle yakılır. Hamurlara ekmek sekli
verildikten sonra odun atesiyle yakılan, ısıtılan ve közlerinden
temizlenen fırına üzeri unlanmıs kürek yardımıyla ekmekler
atılır. Afyonkarahisar’da ve Çay ilçesinde ekmekler mahalle
fırınlarında yapılmaktadır. Burada ekmek yapmak için sıra
alınır. Bu isleme “ Nöbet Alma” denir. Ekmekler pistiğinde
fırıncıya bir ekmek parası tutarında “Hak Parası” verilir.
(AFYONKARAHİSAR- ÇAY İLÇESİ Y.L. TEZİ-Cemile Kocapınar)
GÖNDEREN: MERYEM ÜÇÜNCÜ
ISIRGAN YEMEĞİ
MALZEMELER;
Yarım kg ısırgan otu
Yarım su bardağı ısırgan otu
Yarım su bardağı buğday unu
Bir kaşık tereyağ
3 diş sarımsak
iki adet pırasa
Bir tutam nane
YAPILIŞI;
ıSIRGAN HAŞLANIR,SÜZÜLÜR, ROBOT YARDIMI İLE İYİCE EZİLİR.ROBOT YOKSA SÜZGEÇTEN GEÇİRİLİR.İÇİNE BUĞDAY UNU VE MISIR UNU EKLENİR.ISIRGANIN SÜZÜLEN SUYU BU KARIŞIMA KATILIR.PIRASA KÜÇÜK BİR TAVADA TEREYAĞ İLE KAVRULUP KAYNAYAN ISIRGANA İLAVE EDİLİR.SARIMSAK VE NANE İLAVE EDİLİR.BİR TUTAM TUZ KONUR.SERVİSE HAZIRLANIR.AFİYET OLSUN.
AVNİ İŞBAKAN YAŞ:66
FIRIN FASULYESİ
MALZEMELER:
Bir bardak beyaz fasulye,fırınlanmış fasulye (kapçuk böce)
Bir çay bardağı piriniç
Bir kaşık salça
Bir adet orta boy soğan
Bir demet maydanoz
YAPILIŞI;
Fırın fasulyesi ve beyaz fasulye birlikte haşlanır.Süzüldükten sonra soğuk su ile yıkanır.Bir tencere veya tavada soğan,sıvı yağ ve salça iyice kavrulur.Haşlanan fasulye eklenir.Biraz su ilave edilir.Pirinç ve kıyılmış maydanoz üzerine konur.
Servis yapılırken mısır ekmeğini unutmayınız.
AFİYET OLSUN. Avni İŞBAKAN YAŞ ;66
PEZİK MIHLAMASI
MALZEMELER;
Bir bağ pezik yaprağı,
Yarım bardak pirinç
3 diş sarımsak
Baharat; taze nane ,3 adet soğan
YAPILIŞI;
Pezikler doğranarak haşlanır.Piriniçlerde başka bir kapta haşlanır.İnce doğranan soğan sıvı yağ ile pembeleşinceye kadar kavrulur.Pezik soğana ilave edilir.Piriniç katılır ve sarımsak doğranarak ilave edilir.Hazırlanan malzemelerin üzerine konur.Baharatı ilave edilerek kavrulur.servise sunulur.
AFİYET OLSUN Avni İŞBAKAN YAŞ :66
Bizim orda tarhana çok yapılır tarifi ise
Malzemeler: 3 yemek kaşığı toz Tarhana
1 Çorba Kaşığı Salça
1 Çorba Kaşığı Tereyağı veya Margarin
1 Çay Kaşığı Nane
Tuz
1 Çay Kaşığı Kırmızı biber
Yemeğin Tarifi
1 çorba kaşığı tereyağı veya margarini tencereye alıp, eritin. 1 çorba kaşığı salçayı tencereye ekleyip yağda kızdırın. 5 su bardağı suyu ilave edin. Başka bir kabın içinde de, 1 su bardağı suya, tarhanayı ekleyip karıştırın.
Kaynamakta olan tencerenin içine bu karışımı ilave edin. 15-20 dakika pişirin. 1 çay kaşığı nane ve 1 çay kaşığı kırmızıbiber ilave edip servis yapın.
Afiyet olsun!
*HAŞHAŞLI GÖZLEME
Malzemeleri:
Bir kilo un
Su, tuz iki kâse dövülmüş haşhaş
Yapılışı:
Hamur kulak memesi kıvamında yoğrulur. İki yumurta büyüklüğünde bezeler yapılır. Unla bezeler açılır. Hamurun üzerine de önce üç kaşık yağ sürülür. Onun üzerine de haşhaş sürülür. Hamur dörde katlanır. Bütün bezeler bu şekilde yapılır tekrardan bezeler oklavayla açılır. Teflon tavada veya sac üzerinde pişirilir. Pişirilirken iki tarafı da yağlanır.
*HAŞHAŞLI CEVİZLİ ÇÖREK
Malzemeleri:
İki kâse haşhaş
İki kilo un
Bir tane yumurta
Bir yemek kaşığı yoğurt
Bir su bardağı dövülmüş ceviz
İki su bardağı sıvı yağ
Bir paket yaş veya kuru maya
Yapılışı:
Un, tuz ve maya ılık su ile yoğrulur. Hamur yumuşak olmalıdır. Hamur bir saat dinlendirilir. İki büyük beze yapılır. Bu bezeler altı üstü yağlanarak elde bastıra bastıra açılır. Üzerine yağ sürülür. Onun üzerine cevizli haşhaş sürülür. Diğer bezede aynı şekilde açılır haşhaşlı hamurun üzerine konulur. Onun üzerine de yağı ve haşhaşı sürülür. Üç santim genişliğinde bıçakla kesilir. El ile burgu şekli verilir. Tepsiye dizilir. Üzerine yumurta ve yoğurt karışımı sürülerek fırına verilir. Otuz beş kırk dakika pişirilir.
*BAKLA DOLMASI
Malzemeleri:
İki kâse bakla
Bir su bardağı çekilmiş yarma
İki adet soğan
Bir çay bardağı yeşil mercimek
Bir bardak sıvı yağ
Bir yemek kaşığı salça
Arzuya göre baharat ve tuz
Yapılışı:
Malzemeler çiğden harmanlanır. Üzüm yaprağı ile muska şeklinde sarılır. Tencerenin dibine kemikli et dizilir. Dolmaları yerleştirdikten sonra üzerine çıkacak kadar su ilave edilir. En az kırk beş dakika pişirilir.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Yabani otlar ve mantarlardan yapılan yiyecekler ve tarifleri;
Oymaca, koyun kulağı, süt düven, sırganmelocan, kaldirik gibi otlar yetişir ve yemekleri yapılmaktadır.
Mantarın adına kirmit denmektedir.
Bahçe ve ormanlarda bulunmaktadır.
Oymaca yemeği tarifi;
Çimenlerin ve otların arasında yetişen bu ot toplanır, yıkanır ve kaynaya suyun içine atılır, mısır unu eklenir, yağı ve tuzu atılır ve kaynamaya bırakılır bu şekilde kaynayan otlar nefis bir çorba haline gelir ve dinlendirilir.
Koyun kulağı;
Çimenlerin ve otların arasında yetişen bu ot toplanır, yıkanır ve kaynaya suyun içine atılır, mısır unu eklenir, yağı ve tuzu atılır ve kaynamaya bırakılır bu şekilde kaynayan otlar nefis bir çorba haline gelir ve dinlendirilir.
Süt düven;
Çimenlerin ve otların arasında yetişen bu ot toplanır, yıkanır ve kaynaya suyun içine atılır, mısır unu eklenir, yağı ve tuzu atılır ve kaynamaya bırakılır bu şekilde kaynayan otlar nefis bir çorba haline gelir ve dinlendirilir. Bu yemeğe ek olarak pancar pırasa ve koyun kulağından doğranan otlar ve sebzelerde pişme esnasında katılmaktadır.
Sırgan;
Toplanan sırganlar yıkanır ve haşlanır süzgeçten geçirilir ondan sonra mısır unu ile yoğurulur, suyu bir taraftan kaynatılır, tencereye atılan sırganlar üstüne su ilave edilir ve o şekilde ezilerek sulu bir hale getirilir yağı tuzu nenesi koyularak üzerine tereyağı kızartılarak üstüne dökülür çorba hazır hale getirilir.
Melocan;
Ormanlar ve dereler ile tepelerden diken ucundan toplanırlar, önce temizlenir ve haşlanır, haşlandıktan sonra küçük küçük doğranır, tavada soğan ile kavrularak hazır hale getirilmektedir.
Kaldirik;
Ormanlar ve dereler ile tepelerden toplanırlar, önce temizlenir ve haşlanır, haşlandıktan sonra küçük küçük doğranır, tavada soğan ile kavrularak hazır hale getirilmektedir.
Bu bitkinin turşusu da yapılmaktadır.
Temizlenir ve haşlanır, haşlandıktan sonra küçük küçük doğranır, sarımsak tuz havuç su ile birleştirilerek hazırlanır ve bir bidona basılır ve saklanır.
Tirmit;
Ormanlar ve dereler ile tepelerden toplanırlar, önce temizlenir ve haşlanır, haşlandıktan sonra küçük küçük doğranır, tavada soğan ile kavrularak hazır hale getirilmektedir.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Sebzelerden yapılan yiyecekler ve tarifleri;
Pancar, pırasa, pezik, kabak, domates, salatalık.
PANCAR(KARA LAHANA)ÇORBASI: Malzeme: 1 bağ pancar 1 baş soğan 1 tane acı biber 2 kaşık yağ Yeterli kadar tuz Yapılışıancar temizlenip yıkanır.İnce ince doğranırç.Bir tencerede yağ eritilir.İncecik doğranmış soğanlar bu yağda pembeleşinceye kadar kavrulur.Üzerine malzemenin miktarına göre su ilave edilir.Pancarın yeşil rengini koruması için kaynayan suya önce tuz atılır.Sonra doğranmış pancar ile önceden haşlanmış fasulye katılır.(Fasulye yerine mevsimine göre ve ailenin ekonomik durumuna göre posul,mısıryarması,bulgur,pirinçte katılabilir.)Birlikte epeyce kaynadıktan sonra elenmiş mısır unu bir elle kaynayan yemeğin içine azar azar dökülür.Diğre elle tahta kaşıkla topraklanmaması için devamlı karıştırılır.yemek ocaktan indirilmeye yakın bir parça biber ilave edilir.Arzuya göre iç yağı bir tavada yakılarak yemeğin üzerine gezdirilir.Daha sonra servis yapılır.
MISIR ÇORBASI:
Malzeme: 1 kg kırma beyaz mısır 1 litre ayran 1 çorba kaşığı nane 1 su bardağı kuru fasulye Yapılışı: Akşamdan suya bırakılan kırma mısır ve fasulye sabahleyin haşlanır.Birtenceye su konularak kaynatılır.Hazırlanan malzemeler kaynayan suya katılır.Piştikten sonra dinlemeye bırakılır.Ayrı bir kapta hazırlanan ayranın içine pişmiş kırma mısır ve fasulye karışımı konulur.Servis yapılacağı sırada yağ eritilerek yemeğin üzerine dökülür.Nane ve tuz ilave edilir.
PANCAR(KARA LAHANA)SARMASI:
Malzeme: 2 bağ pancar ½ kg kıyma 4 baş orta büyüklükte soğan 1 çağ bardağı pirinç Yağ,tuz,karabiber,maydanoz Yapılışı: Pancar saplarından ayrılır.Temizlendikten sonra kaynayan suya konularak hafif diri kalacak şekilde haşlanır.Bir süzgeçte süzülür.Soğuk suda bekletilir.Hafif sıkılarak bir kaba alınır.Ayrı bir kapta kıyma,rendelenmişsoğan,yıkanmışpirinç,saçlı,tuz,karabiber ve kıyılmış maydanoz biraz su ile yoğrulur.Pancarın damarlı taraflı içe gelecek şekilde hazırlanan iç arasına konulur.Çok sıkı olmamak kaydı ile normal bir şekilde küçük küçük sarılır.Bir tencereye düzgün olarak dizilir.Üzerini kapatacak kadar su ilave edilir.(Kaynar su tercih edilir)Üzerine sarmayı bastırmak için kapağı örtülüp kaynamaya bırakılır.Önce harlı sonra kısık ateşte pişirilir.
PANCAR(KARA LAHANA)DİBLESİ:
Malzeme: 2 bağ pancar 4 baş orta büyüklükte soğan 1 su bardağı pirinç(veya bulgur) Zeytinyağı,tuz,karabiber Yapılışı: Pancar temizleyip yıkanır.İnce ince kıyılır.Kaynamış suyun içine rengi kararmasın iye hemen tuz ilave edilir.Pancar kaynayan suya atılır.Bir taşım kaynadıktan sonra pirinç konulur.Pancar ve pirinç birlikte yumuşayıncaya kadar kaynatılır.Ocaktan alınarak süzülür.Topraklanmaması için devamlı karışıtrılır.Soğumayabırakılır.Diğertaraftan,arzuya göre zeytinyağı veya tereyağı tencereye konulur.İncecik doğranmış bol soğanla hafif pembeleşinceye kadar kavrulur.Haşlanan pancarlar acı biber de ilave edilerek karıştıra karıştıra pişirilir.
SAKARCA KAYGANASI
Malzemeler akarca (3 bağ) Yumurta (1 adet) Tuz1yemek kaşığı (20 gram)Mısır Unu 4 yemek kaşığı (100 gram) Sıvıyağ ½ çay bardağı (100 gram) Yapılışı akarcalar temizlenip, yıkanır. Kaynayan tuzlu suda soğan kısımları yumuşayıncaya kadar haşlanır. Suyu süzdürülür. Sonra ince ince doğranır. İçine yumurta, mısır unu gerekirse bir tutam tuz ilave edilip, karıştırılır. Teflon tavada sıvıyağ ile alt üst edilerek kaygana şeklinde kızartılır. Sıcak dilimlenip servis edilir.
PANCAR DÖŞEMESİ :
Malzemeler ancar (Kara Lahana2 bağ) Soğan (2 adet) Pirinç veya Bulgur (1 çay bardağı) Kıyma yada Kemikli Et (250 gram) Salça (1 yemek kaşığı) Tereyağ (1 yemek kaşığı) Sıvıyağ (1 fincan) Acıbiber (1-2 adet) Tuz Yapılışı : Pancarlar ayıklanıp, yıkanır. İnce ince doğranır. Kaynar suya atılarak 2-3 dk. Haşlanır. Süzgece alınır. Soğanlar ince doğranır. Kıyma ile kavrulur. Yağ ve salça ilave edilir. Haşlanmış pancarlar bu karışımla 2-3 defa karıştırılarak üzerine sıcak su konulup harlı ateşte pişmeye bırakılır. Içine ayıklanıp yıkanmış pirinç yada bulgur ve acı biber ilave edilerek yeterince pişirilir.
KURU YUFKA BÖREĞİ :
Malzemeler:Kuru Yufka ( Ordu Yöresinde Yapılan)9 adet,Sıvıyağ (1 çaybardağ)ı,peynir (300 gr) Maydanoz ½ demet Yapılışı : Kuru Yufkalar hafif tuzlu suda ıslatılır. Teflon Tavaya sıvıyağ konur, üstüne 3 kat yufka döşenir. Üçüncü katın ortasına peynir ve maydanoz karışımından yapılan harç konulur. Kısık ateşte alt üst edilerek kızartılır. Sıcak olarak servis yapılır. Not : Kuru Yufka Böreği yörede genellikle peynir ve çökelekle yapılır. Ancak, istenirse kıymalı, patatesli, ıspanaklı v.s. iç konularak ta yapılabilir.
MISIR YARMALI AŞ SARMASI :
Malzemeler :Kara lahana (Pancar) 3 bağ,Mısır Yarması (1 su bardağı),Bulgur (½ su bardağı) Soğan (4 adet),Salça (1 yemek kaşığı),Tereyağ (1 çay bardağı)Sıvıyağ 2 yemek kaşığı,Maydanoz 1 bağ Yoğurt (Süzme) 1 kase,Sarımsak 4-5 dişTuz-Kırmızı Biber 12.NanePatates 1-2 adet Yapılışı : Pancar saplarından ayrılır. Kaynayan suda hafif diri kalacak şekilde haşlanır. Soğuk suya alınıp, süzgeçte süzülür. Mısır yarması ılık suda ıslatılır. Soğanlar ince ince kıyılır. Yağ ve salça ile hafif pembeleşinceye kadar kavrulur. Ayıklanıp yıkanmış bulgur ve mısır yarması ilave edilir. Tuz konulur. 1 bardak sıcak su ilave edilip, kısık ateşte pilav gibi çektirilerek pişirilir. Içine maydanoz, ince doğranmış sarımsak ve nane ilave edilip, karıştırılır. Haşlanmış pancarın damarlı tarafı içe gelecek şekilde tabak üzerine serilerek, hazırlanan içten konulur. 2-3 cm eninde küçük küçük sarılır. Tencereye düzgün bir şekilde dizilir. Soğan ve patates dilimleri konulur. Üzerine ağırlık yapması için bir tabak kapatılır. Sıcak su ilave edilir, kalan tereyağ ve sıvıyağ üzerine gezdirilir. Sarımsaklı yoğurt ile servis yapılır. Arzu edilirse üzerine yağda kızdırılmış kırmızı pul biber de konulabilir. Not : (Mısır Yarması) fırında kurutulmuş mısır taneleri değirmende bulgur kalınlığında çekilir.
GALDİRİK KAVURMASI :
Malzemeler :Galdirik (Taze ve diri olmalıdır1 bağ) Yeşil Soğan veya Kuru Soğan (3-4 tane) Sıvıyağ (Mısır Özü, Ayçiçeği Yağı ½ çay bardağı) Maydanoz (Taze Maydanoz ½ bağ) Pulbiber Yumurta (1 adet) Yapılışı : Galdirik temizlenip, yıkanır. İnce ince doğranır. Tuzlu kaynar suda haşlanır. Üzerinden soğuk su geçirilir. Bir tencereye sıvı yağ konur. Soğan doğranır, pembeleşinceye kadar kavrulur. Pulbiber ilave edilir. Kavrulmuş soğan üzerine galdirik boca edilir. Karıştırılarak kavrulur. Kıyılmış maydanoz katılır. Bir kapta çırpılmış yumurta karışıma dökülür. Pulbiber serpilerek servis yapılır. NOT : Ordu’da yetişen bir bitkidir. Galdirik saplı, yeşil yapraklı bir bitki olup, çıktığı mevsimler ilkbahar ve yaz aylarıdır. Bu aylarda taze iken toplanır. Sadece gövde kısmı yenilir.
ISIRGAN ÇORBASI :
Malzemeler : Isırgan (Yeşil taze ısırgan ½ kg.) Kuru Soğan (1 adet) Yaş veya Kuru Nane (1 tutam) Kuru veya Yeşil Sarımsak (3 diş) Tereyağ (1 çorba kaşığı) Mısır Unu (Taze 2-3 çorba kaşığı) Salça (Domates 2 çorba kaşığı)Bulgur veya Pirinç (½ su bardağı) Yeşil Pırasa Yaprağı (1 tutam) Pezik (1 tutam) Su (Miktarı çorba kıvamı) Acı biber (2 adet) Yapılışı : Isırgan, pezik, pırasa, ince ince doğranıp, kaynayan suya eklenir. 2 adet ı kırmızı biber konulur. Iyice kaynayınca un ilave edilir ve sarımsak eklenir. İnmesine yakın nanesini doğra. Piştikten sonra, ince ince doğranmış sarımsak ve soğan, tereyağında, salça ile birlikte kızdırılır. Bu sos çorbanın içine dükülüp, bir taşım daha kaynatılıp ocaktan alınır.
TAZE BEZELYE KAYGANASI
Malzemeler :Taze Bezelye (Sultan Bezelye ½ kg.) Yumurta (Taze 1 tane)Mısır Unu (Taze, Mevsimlik 2-3 kaşık 100-150 gram) Sıvıyağ (Kızartacak Kadar 1 çay bardağı) Yapılışı : Bezelyenin iplikleri ayıklanır. Kaynayan tuzlu suda haşlanıp, Süzülür. Üzerine soğuk su dökülür. Derince bir kaba 2-3 kaşık mısır unu konur. Yumurta kırılır. Bezelye boca edilir. Iyice karıştırılır. Kızdırılmış tavaya sıvıyağ konur. Bezelyeler tavaya boşaltılıp iyice bastırılır. Alt ve üst kızartılır. Not : Bu tür kızartmalar için özel tavalar kullanılır. Derin olan bu tavaların üzerinde kapakları düz biçimli ve tavanın içene geçecek şekilde hazırlanmıştır. Yiyecekler bozulmadan rahatlıkla çevrilir.
PEZİK MÜCVERİ :
Malzemeler ezik (Pazı)2 bağ,Soğan 2 adet,Pirinç 2 fincan,Yumurta 2 adet,Un 2 yemek kaşığı,Tuz-Karabiber-Nane,Sıvıyağ 1 çay bardağı Yapılışı ezikler ayıklanıp yıkanır, ince ince doğranıp, haşlanır. (sapları yumuşayıncaya kadar.) Süzgece alınır. Üzerine biraz soğuk su gezdirilir. Pirinç üzerini örtecek kadar su ile haşlanıp suyu çektirilir. Haşlanan pezikler avuç içinde sıkılarak çukur bir kaba alınır. İçine haşlanmış pirinç, un, yumurta, tuz, karabiber, soğan ve nane ilave edilip iyice karıştırılır. Tavaya bir miktar sıvayağ koyulup, kızdırılır. Hazırlanan iç tavaya ince bir şekilde (1 cm.) yayılır. Kızartma işlemi yapılırken tava yavaş yavaş sallanmalı. Bir taraf kızarınca bir tabak yardımı ile alt üst edilerek diğer tarafta kızartılır. Ilıdığı zaman dilimlere kesilerek servis tabağına alınır. Bu ölçüdeki malzemelerle 2-3 tava hazırlanabilir.
KABAK ÇORBASI :
Malzemeler :Yarım Kabak (Karakabak veya Kış Kabağı)yarısıTane Fasulye (Yada Alaca Fasulye)bir avuçMısır Unu (O Yılın Mısır Unu)½ yemek kaşığıTuz (İyotlu)1 tatlı kaşığı,Su (Yemeğin Su Oranı Ayarında)2 litre,Tereyağ 1-2 yemek kaşığı (40 gram),Kuru Soğan (Orta Boy)1-2 adet Domates ,Maydanoz (Taze Maydanoz) ½ bağ Yapılışı :Kabak soyulup dilimlenir. Taze Fasulyeler haşlanır. Bir tarafta su kaynatılır, daha sonra kaynayan bu suya dilimlenen kabaklar atılıp, haşlanır. Aynı suya ayıklanıp, bölünmüş taze fasulyeler ilave edilerek pişmeye bırakılır. Bu arada 1-2 yemek kaşığı mısır unuda ıslatılarak kabak ve fasulyeye ilave edilir ve topak topak olmaması için karıştırılır. Tuz konulur. Ayrı bir kapta doğranmış soğan tereyağında pemleşinceye kadar kavrulur. Buna kabuğu soyulmuş ve kuşbaşı doğranmış domates katılarak bir sos yapılır. Çorba pişince hazırlanan sos ilave edilir. Bir taşım daha kaynatılarak pişince, Maydanoz ince ince doğranıp üzerine konularak sıcak olarak servis edilir.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Tahıllardan ve taneli bitkilerden yapılan yiyecekler ve tarifleri;
Mısır, beyaz fasulye ve fasulye
Mısır ekmeği;
Mısır ununu eledikten sonra içine su hariç tüm malzemeleri ekleyin. Yumuşak bir kek hamuru elde edinceye kadar su ekleyin.Yağlanmış tepsiye yaydığınız çiğ hamurun üzerinde, bıçak yardımıyla dilimleri belirleyin. Ekmek piştiğinde üzerinde bu izler kalacak ve porsiyonlara ayırmanızı kolaylaştıracak. yağlayacağınız bir saç pişirilmektedir. Sac da parça veya bütün halde de pişirilmektedir.
-Fasulye yapımı;
Yapımı kolay ve masrafsız diblemizi buyurun yapmaya başlayalım. Fasulyelerimizi geniş bir kapta yıkayıp, ayıklıyoruz. Ayıkladığımız fasulyeleri çapraz şekilde doğramaya başlayalım.Sıra geldi soğanlarımızı doğramaya; soyduğumuz soğanları ince ince doğruyoruz. Pirinçlerimizi yıkayıp süzdükten sonra tenceremizin içine ilk önce soğanlarımız atılıyor ardından fasulyelerimizin yarıya yakın kısmını üzerine yerleştirip dağıtıyoruz. Kalan fasulyelerimizi en üst katına yerleştirip şekerimizi ve tuzumuzu ekliyoruz ve zeytinyağını gezdiriyoruz. Son olarak sıcak suyumuzu ekleyip yumuşayıncaya kadar pişiriyoruz. Fasulye Diblesi hazır.
Taze fasulye yemeği yapımı;
Fasulyelerimizi ayıklayıp yıkayalım yanlamasına bıçakla kıyalım. Soğanları yemeklik doğrayıp kavuralım salçamızı koyalım fasulyelerimizi ekleyip tekrardan kavuralım altını kısalım ocağın domatesleri küp küp doğrayalım şekerini ilave edelim sarımsakları rendeleyelim tuzunu suyunuda ekleyip ağzını kapatalım.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Meyvelerden yapılan yiyecekler ve tarifleri;
Elma armut gibi meyveler kurutularak serendilere saklanır ve kışın çıkarılıp sulandırılarak tüketilir.
Bulunan her türlü meyveden reçeller yapılırdı.
Komposto ise meyvenin yazın yaşından kışın kurusundan yapılmaktadır.
Yörede elma armut kiraz erik ayva vişne gibi meyveler yörede bulunmaktadır.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Ekmek ve ekmek türünden yapılan yiyecekler nelerdir ve tarifleri;
Mısır ekmeği genelde yapılan ve tüketilen ekmektir.
Mısır ekmeği tarifi;
Mısır ununu eledikten sonra içine su hariç tüm malzemeleri ekleyin. Yumuşak bir kek hamuru elde edinceye kadar su ekleyin.Yağlanmış tepsiye yaydığınız çiğ hamurun üzerinde, bıçak yardımıyla dilimleri belirleyin. Ekmek piştiğinde üzerinde bu izler kalacak ve porsiyonlara ayırmanızı kolaylaştıracak. Yağlayacağınız bir saç pişirilmektedir. Sac da parça veya bütün halde de pişirilmektedir.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Süt ve türünden yapılan yiyecekler ve tarifleri;
Ayran doğraması, süt ile bulgur ve pirinç çorbası, sütlü öğmeç,
Süt, yoğurt ve ayran yemeklerin yanında veya ara öğün olarak tüketilmektedir.
Ayran doğraması;
Ayranın içene mısır ekmeği doğranarak yenir.
Sütlü öğmeç;
Mısır ekmeği pişirilir üstüne süt dökülür ve tereyağı eklenir ezildikten sonra afiyetle yenirdi.
-Süt ve türünden yapılan yiyecekler ve tarifleri;
Ayran doğraması, süt ile bulgur ve pirinç çorbası, sütlü öğmeç,
Süt, yoğurt ve ayran yemeklerin yanında veya ara öğün olarak tüketilmektedir.
Ayran doğraması;
Ayranın içene mısır ekmeği doğranarak yenir.
Sütlü öğmeç;
Mısır ekmeği pişirilir üstüne süt dökülür ve tereyağı eklenir ezildikten sonra afiyetle yenirdi.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Etten yapılan yiyecekler ve tarifleri;
Tane fasulye ve patates yemeği yapılırdı.
Etli patates yemeği;
Orta boy bir tencereye zeytinyağını ve kuşbaşı etleri koyun. Etler suyunu çekene kadar orta ateşte kavurun. İçine yemeklik doğranmış soğan ve sarımsakları ekleyin. Soğanlar pembeleşince, salçayı ardından yemeklik doğranmış domatesleri, biberleri, küp küp doğranmış patatesleri ve havuçları ve sıcak suyu ekleyerek etler yumuşayana kadar yaklaşık 40 dakika orta ateşte pişirin. Arada suyu eksilirse sıcak su ekleyebilirsiniz. Etleri ocaktan almadan 5 dakika önce tuz ve baharatlarını ekleyin. Eğer güveçte yapmak isterseniz tüm malzemeleri çiğ olarak güvece koyup, 1 bardak su ekleyin ayarlı ocakta kapağı kapalı olarak 2-2,5 saat, kapağı açık olarak da 10-15 dakika pişirin. Sıcak olarak servis yapın. Afiyet olsun.
Etli tane fasulye yemeği;
Fasulyeleri yıkayın, kılçıklarını alın ve istediğiniz büyüklükte doğrayın. Orta boy ya da büyük boy bir tencerenin içine sıvı yağı koyup kızdırın ve etleri kavurun.
Etler suyunu salınca yemeklik doğradığınız soğan ve sarımsakları ilave ederek kavurmaya devam edin. Soğanlar pembeleşince fasulyeleri ekleyerek sararıncaya kadar kavurun. En son yemeklik doğranmış domatesleri ve suyu ekleyerek fasulyeler yumuşayana kadar pişirin.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Lokma tatlısı tarifi;
Malzemeler:
* yarım kg. un
* yarım p. Yaş maya
* 1 çorba k. toz şeker
Şerbeti için:
* 1 kg. toz şeker
* yarım lt. su
* yarım limon
Hazırlanışı:
Un ve bir çorba kaşığı şeker karıştırma kabına alınır, ortasına maya ilave edilir ve üzerine ılık su dökülerek maya eritilir.
Maya eritildikten sonra karıştırılarak hamur elde edilir ve mayalanması için beklemeye alınır.
Mayalanan hamuru kızartmak için, kızartma kabına sıvıyağ konur ve yağ kızdıktan sonra tatlı kaşığı yardımı ile lokmalar kızartılır.
Şerbetini hazırlamak için, tencereye 1 kg.toz şeker, su ve limon birlikte kaynatılır.
Kızartılan lokmalar şerbete konur ve şerbeti çektikten sonra servis tabağına alınır.
Un helvası yapımı;
Bir tavanın içine tereyağını koyun ve köpürene kadar eritin
Köpüren tereyağının içine un ilave edip 20 dakika boyunca sık sık karıştırarak kavurun.
Bu esnada şeker ve suyu bir tencereye koyun ve kaynamaya bırakın
Şeker ve su kaynayınca 20 dakikası dolan un helvasının içine yavaşça ilave ederek karıştırmaya devam edin.
Un helvası suyunu çektikten sonra 10 dakika daha ocakta kavurmaya devam edin ve ocaktan alın.
DÜĞÜN KEŞKEĞİ- ÇORUM- HAMAMÖZÜ- ARPADERE KÖYÜ
Malzemeler: Keşkeklik ekin, inek yağı, salça
Yapılışı: Düğünden önce keşkeklik için ayrılmış buğday yıkanır. Sonra kurusun diye yere serilir. Kuruduktan sonra sofu ya da setene dövülmek için götürülür.
Sofunun ise büyüdükçe taşı ayarlanır. Çok derin olur. İçine de buğday koyarlar. Sonra erkekler ya da kadınlar elle döverlerdi.
Bir de at ile olanı vardır. Ata yine çukurun içinde olan toz tekeri koşarlardı. At büyük taşın etrafında dönerdi.
Buğday dövüldükten sonra düğün evine getirilir. Bir gün önceden ıslatılır. Sabah olunca da çay kazanını içine dövülmüş ekin konur. Sonra içine ya tavuk ya da düğün için kesilmiş koç veya inek eti atılır. Kazan yere indirilir. Etrafına soğuması için saman doldurulur. Üç saat beklenir.
Sonra keşkeği ezmek için bir kişi gelir. Elinde keşkeklik güdel olur. Gelen kişi elindekiyle kazanın başına geçer ve ” Güdel batmıyor ya” diyerek bağırır. Babalık gelir: ” Olur mu öyle şey!” der ve başlamasını ister. Adam yine aynı cümleleri tekrar eder. Sonra babalık ona bahşiş verir. Bu kişi keşkeği ezmeye başlar.iyice ezilmesi ve içindeki etin parçalanması gerekmektedir. Sonra sıcak su katılır. Akşam olunca inek yağından salça yapılır ve artık servis edilir.
Kaçamak(Mılık) – Bursa- İnegöl- Turgutalp Köyü
Kaynak kişi söylemiyle: ” Sütü böyük bi tenceriye goyoz. Birezde su gatıyoz.
Suyu baya bi gaynatıyoz. Sütün içine unu avıç avıç gatıyoz. Hem unu gatıyoz hem de garıştırıyoz. Garıştırırken olduğu zaman edirafi kopuşuyo. Biştikden sona tepisinin altına gatık goyoz. Gatığın altına un serpiyoz. Sona kaçamağı bi gözel yassıltıyoz. Sona gene gatık goyoz. Hepsini goduktan sona sade yağ gavuruyoz. Kaçamağın üstüne döküyoz.”
Bursa- İnegöl- Kayapınar Köyü
KEŞKEK -Antalya-Demre İlçesi- Beymelek Beldesi
Düğün yemeklerimizin olmazsa olmazı.
Buğday
Su
Tuz
Tereyağı
Bığdeyi akşamdan ıslatiyin. Sona sabah süzüyün üstüne temiz su ekliyin, tuz ekliyin, gaynatiyin.
Bığdaylar eyince eriyene gadar gaynatiyin. Sona taata gaşıkla eyince garışdiriyin. Lapa lapa ölünceye gadar bığdeyleri eziyin, döviyin. Eyice ezdiysen gari tabaa goycan üzstüne tereyağ gızdırcan.
Hindi de afiyet olsun.
(Şimdi de afiyet olsun.)
BİŞİ
Malzemeler:
1 kg un
1 tatlı kaşığı şeker
1 yemek kaşığı maya
1 tutam tuz
Su
Yapılışı: Aldığımız gabın içine unu, şekeri, duzu, mayayı gatiyiz hepsini garişduriyiz. Azak azak da su gatiyiz. Gulak memesi gıvamında gelinciye gadar yoğriyiz. Kıvama gelince üsdüne tesbi yahut sini kapadarak gabarana gadar bekletiyiz.(2 saatte olur yahut 5 saatte)
Gabarınca ayrı bi siniye yağ dökiyiz. Bu sininin içinde bişilere şekil verip hazırliyiz. Sonada eyice gızdırılmış yada gizdiriyiz.
Hindi de afiyet olsun.
BELİRLİ ZAMANLARA ÖZGÜ YİYECEK-İÇECEKLER
Düğün, nisan, cenaze, gibi törenlerde pilav, helva, keskek üçlüsü
vazgeçilemez bir yiyecektir.
Doğum yapan kadına ziyarete gelen akraba, komsu ve tanıdıklar çesitli
hediyelerin yanında süt, yoğurt, çorba gibi yemek ve yiyecekler de getirilirler.
Loğusa kadına yedirilen yiyecekler, kadının sütünü artırma amacı tasır.
(AFYONKARAHİSAR- ÇAY İLÇESİ Y.L. TEZİ-Cemile Kocapınar)
GÖNDEREN: MERYEM ÜÇÜNCÜ
Çay yöresi yemekleri incelendiğinde et yemekleri ve hamur islerinin
yaygın olarak yapıldığı görülür. Bölgeye özgü bazı ürünlerin örneğin (hashas)
yöre yemeklerinde yaygın olarak kullanılması çesit zenginliğinin olusmasında
etkilidir.
Afyonkarahisar ilinin Çay ilçesinin mutfağının genel özelliklerini su
sekilde sıralayabiliriz:
- Hashas ve hashas yağı yaygın olarak kullanılır. (Özellikle
hamur islerinde)
- Yöresel yemeklerde et kullanımı yaygındır. Afyon mutfağında
et yemekleri kendi yağı ile pisirilir. Ayrıca yağ ilavesi yapılmaz.
Et yemeklerinin pisirme süresinin uzun tutulması yemeklere
ayrı bir tat katmaktadır. Örneğin paça dört saatte, keskek on iki
saatte pisirilir.
- Yörede buğdaydan elde edilen göce ve düğü, nohut
yemeklerde en çok kullanılan yiyeceklerdir.
- Yemeklerde iç yahut böbrek yağından sızdırılarak yapılan don
yağı kullanılır. Hamur isleri Çay mutfağında önemli yere
sahiptir. Çoğunlukla hashas ilavesi ile hazırlanan hamur
islerinde, basta mercimek olmak üzere peynir, patates ve
kıyma iç malzemesi olarak kullanılır.
- Kaymak, Afyonkarahisar’a özgü bir üründür ve Çay mutfağının
da vazgeçilmezleri arasında yer alır. Kaymak ve bal reçel ile
birlikte kahvaltıların vazgeçilmezidir. Ayrıca pek çok tatlıda
örneğin ekmek kadayıfında da kaymak kullanılır.
- Afyonkarahisar mutfağında sebzenin yemeği de yapılmaktadır.
Patlıcan, kabak, pırasa musakkası yapılan sebzelerdendir.
- Çay mutfağında bamya çorbası, keskek, etli pilav, lahana ve
yaprak sarması, kuru taze biber dolması, visne hosafı, ekmek
kadayıfı, arap ası mercimekli bükme, cevizli hamursuz ve
haskesli nokul vazgeçilmezler arasında yer alır.
(AFYONKARAHİSAR- ÇAY İLÇESİ Y.L. TEZİ-Cemile Kocapınar)
GÖNDEREN: MERYEM ÜÇÜNCÜ
Çay yöresinde yaygın olarak yapılan ve diğer yörelerde çok
fazla rastlanmayan ya da diğer yörelerden farklı olarak yapılan birkaç yemeğe
örnek verilmistir.
1. Bamya çorbası: Bamya Çay yemek kültürünün bir farklılığıdır.
Sıra yemeklerinin vazgeçilmezidir. Kuru bamyanın bol et ve
soğan ile birlikte haslanması ile yapılır. Bol eksili olarak ikram
edilir.
2. Keskek: Keskek pek çok yörede rastlanan bir yemek türü olsa
da ilçemizde her yöreden farklı olarak pisirilir. Özelliği mutlaka
toprak tava içerisinde pisirilmesidir. Göce ve kemikli et ile
yapılan bu yemek mahalle fırınına sürülür yaklasık on iki saat
pistikten sonra hazır olur.
3. Bükme: Adını katlama seklinden alır. Yaz aylarında ise kavun
karpuz ile kısın visne hosafıyla yenilen bükme vazgeçilmez
hamur isimizdir. Bükme genellikle yesil mercimek katılarak
yapılır. Hamurun içine haslanmıs mercimek haslanmıs nohut,
peynir, kıyma, ıspanak konularak da yapılır. Fakat en yaygın
olarak tercih edileni mercimeklisidir. Ayrıca isteğe bağlı olarak
hamur hashas ile yoğrulur ve bu iç malzemesi hashaslı
hamurun içinde pisirilir.
4. Nokul: Bükme benzeri bir hamur isidir. Ancak bükme kadar
zahmetli değildir. Nokulun özelliği kat kat hashas eklenerek
açılmasıdır. Nokulun içine ise iç malzemesi olarak peynirli
patates veya kıymalı patates konulur.
5. Hamırsız: Mayasız hamurdan yapılan bir çesit ekmektir. Ceviz
içiyle ve hashas ile yoğrulur. Üstüne özel süslemeler yapılarak
pisirilir.
6. Arap ası: Oldukça ilginç bir yemektir. Özellikle kısın yapılır.
Tavuk, hindi veya ördek eti katılarak hazırlanan özel bir
çorbası vardır. Çorbanın diğer bir özelliği de olabildiğince fazla
acı kullanılarak yapılmasıdır. Çorbanın yanında tepsilere
önceden dökülmüs ve dondurulmus bir çesit hamur sunulur.
Sunulan hamur parçalar halinde tepsinin kenarlarında yer alır.
Arap ası çorbası bu hamurların çorbaya bandırılması ile
yenilen bir tür yemektir.
7. Afyon ekmeği: Patatesler haslanır ve ezilir. Üzeri örtülerek bir
kenarda bekletilir. Bir kabın içine acı maya koyulur. Üzerine un
ve ılık su dökülerek maya yoğrulur. Üzeri örtülür ve
mayalanması için sabaha kadar bekletilir. Ekmeği fırına
atmadan yaklasık iki saat önce hamur yoğrulmaya baslanır.
Tekneye un elenir. Un teknenin bir tarafında bekletilir. Patates
sıcak suyla önce karıstırılır, böylelikle patates ısınmıs olur.
Maya patatesin üzerine dökülür, karıstırılır. Karılan bu hamurla
teknenin diğer tarafındaki un yavas yavas yoğrularak
birlestirilir. Su dökerek suyunu alıncaya kadar yaklasık bir saat
yoğrulur. Hamur kıvama gelince tekneden alınır. Ersiyanla
teknenin kenarları temizlenir. Hamurun üzerine un serpilir.
Mendille üzeri örtülür. Yaklasık bir saat kadar hamurun
kabarması beklenir. Hamurun kabardığını anlamak için
hamurun üzerine bastırılır. Elle yapılan çukur tekrar doluyorsa
hamur kabarmıs demektir. Bu arada ekmekler fırında
piseceğinden fırın odun atesiyle yakılır. Hamurlara ekmek sekli
verildikten sonra odun atesiyle yakılan, ısıtılan ve közlerinden
temizlenen fırına üzeri unlanmıs kürek yardımıyla ekmekler
atılır. Afyonkarahisar’da ve Çay ilçesinde ekmekler mahalle
fırınlarında yapılmaktadır. Burada ekmek yapmak için sıra
alınır. Bu isleme “ Nöbet Alma” denir. Ekmekler pistiğinde
fırıncıya bir ekmek parası tutarında “Hak Parası” verilir.
(AFYONKARAHİSAR- ÇAY İLÇESİ Y.L. TEZİ-Cemile Kocapınar)
GÖNDEREN: MERYEM ÜÇÜNCÜ