hayriye korkmaz - 13 Eylül 2014 at 18:58
- Cevapla
Cenaze namazı ne kadar kalabalık olursa ölünün günahı o kadar azalır. Cenaze gömülmeden önce köylü arasında hatim duası yapılır. Namazdan sonra mezarlığa doğru hoca önde cemaat arkada sessizce yürürler. Cenaze mezarlığa doğru sırtta götürülürken çok sallamayı iyi görmezler. Tabut ne tarafa doğru sallanırsa o taraftan biri ölür derler. Mezar kıbleye dönük şekilde olur. Ölen kadınsa mezar kadının göğüs hizasına kadar kazılır. Eğer erkekse ölen, mezar daha derin kazılır. Ölüyü en çok sevdiği yakınları gömer.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Ölünün mezara gömülmesi:
Cenaze kabre götürülüp omuzlardan indirilince, bir engel olmadığı zaman cemaat oturur. Bundan önce oturmaları mekruh olduğu gibi, bundan sonra ayakta durmaları da mekruhtur.Cenaze, kıble tarafından kabre konur. Sağ tarafı üzerine kıbleye döndürülür. Bağı varsa çözülür. Sırt üstü yatırılmaz. Cenazeyi kabre koyanlar, “Bismillahi ve âlâ milleti Resûlillâh” derler.
Cenazeyi kabre koyacak olan kimselerin sayısı, ihtiyaca göre değişir. Kadınları kabre koyacak olanların, neseb yönünden ona mahrem olmaları daha iyidir. Bunlar bulunmazsa, yabancılardan iyi halleri bilinen kimseler seçilir. Kadınlar kabre yerleştirilinceye kadar kabirleri üzerine bir perde çekilir. Tahtalar yatay bir şekilde yerleştirilir ve düzgünce oturtulur, bundan sonra sıra ile cenaze de buluna kişiler ölünün üstüne toprak atar ve kapatılır hoca bu sırada son duasını yapar. ölü ile birlikte toprak kapatılır.
-Gömülme sırasında dine vecibe olarak yapılanlar:
Herkesin ölünün üstüne toprak atarak onun hayrına nail olur ve hazır olan imam ise dua ile onu son yolculuğuna gönderir.
-ŞEYHLER BELDESİ-HİSARCIK-KÜTAHYA
Ölen kişinin dışardan gelecek bir yakını yok ise ölen bir sonraki ezan
vaktinden sonra hemen gömülmelidir. Ölü evinde bekletilmez. İki vakit arasında
da ölenin defnedildiği olmuştur.
Tabuta yörede omuzda taşınırken “sal” denilmektedir . Yörede sal,
cenaze arabası gibi kullanılan hayvan olarak da tanımlanmaktadır.
Tabutun üzerine kilim, hacıların Mekke’den getirdiği bezler ve yeşil örtü
örtülür. Tabutun üzerine örtülen örtüler ölü evine getirilmez. Örtüler tekkeye veya
ihtiyacı olana verilir. Ölen genç ise tabut çiçeklerle donatılır. Bazen
de kızın çeyizinden al örtüsü alınarak tabutun üzerine atılır. Daha sonra bu al örtü
evlenecek bir kıza verilir. Ölen kadın ise tabutun üzerine dane
örtülür.
Her tabutun üzerine örtülen yeşil örtünün adı yeşil sancaktır.
Yörede cenaze Haksız Hasan Dede’nin türbesinin önündeki mezar tasından
kaldırılır. Cenaze namazını genellikle imam kıldırır.
Ölen kişi toprağa gömülür ki “Topraktan geldik, toprağa gark olacağız.”
düşüncesiyle. Ölen kişi tabutla gömülmez, mezar çukuruna tahtalarla
tabut sekli verilir.
Tabut önden başlayarak kaldırılır. Yolda mezara kadar konuşulmaz.
Tabut omuzda taşınırken taşıyanların konuşması kınanır Tabut taşınırken kesinlikle tabutun önünden geçilmez. Bu ölene
saygısızlıktır.
Ölenin elleri, yıkandıktan sonra beline bağlandığından mezara indirildiğinde
elleri çözülür.
Kişi gömülürken kemerbesti sağ tarafına uzatılır. Eğer kişi
Kefenlenirken kemerbest beline bağlanmış ise çözülüp aynı işlem yapılır. Bazen
de kemerbest, kefenleme işleminde ölenin yanına konurken mezara gömülme esnasında
Yanından alınmıştır.
Mezarlıkta ölüyü çukura indirmeye yukarıdan dört kişi çukurun içine de ölenin
en yakınlarından iki kişi yardım eder. Ölen bayan ise onu çukura kardeşi veya esi
Yerleştirir.
Ölü mezara indirilirken dualar okunur. Mezarda ölenin bası batıya, ayakları
doğuya yüzü kıbleye gelecek şekilde gömülür. Gömerken sırtının sağ tarafına doğru
biraz toprak konur.
Mezara toprak atılırken hoca esliğinde Amene resulü okunur.
Mezar kapatıldıktan sonra mezarın üzerindeki toprağa ölenin bas tarafından
başlanarak su dökülür.
İmam ölen kişi gömüldükten sonra mezar basında telkin verir. Buna
“talkına varmak” da denilmektedir.
Ölen kişi oruç tutmadıysa, yetim sevindirmediyse fidye verilir.
Ölenin yakınları cem evinde en yakın zamanda dardan indirir. Bu
uygulama ölen adına cemaatle hellaleşmedir.
Ölü gömüldüğü gece mezar basında ilk gece ateşle beklenir. Bunu yapmadaki
amaç cesede köpeklerin zarar vermemesini engellemektir. Mezara zarar veren
köpekler vurulur.
Ölü gömüldükten sonra ölenin yakınlarının tabuta serdiği yazmalar türbelere
bırakılır. Ölenin temiz giysileri ve özel eşyaları kullanılabilecek durumda
ise ihtiyacı olanlara dağıtılır
(KÜTAHYA- ŞEYHLER BELDESİ
(Yüksek Lisans Tezi)
Zeynep ÇANLI
GÖNDEREN:EMEL ALTUNTAŞ)
Cenaze namazı ne kadar kalabalık olursa ölünün günahı o kadar azalır. Cenaze gömülmeden önce köylü arasında hatim duası yapılır. Namazdan sonra mezarlığa doğru hoca önde cemaat arkada sessizce yürürler. Cenaze mezarlığa doğru sırtta götürülürken çok sallamayı iyi görmezler. Tabut ne tarafa doğru sallanırsa o taraftan biri ölür derler. Mezar kıbleye dönük şekilde olur. Ölen kadınsa mezar kadının göğüs hizasına kadar kazılır. Eğer erkekse ölen, mezar daha derin kazılır. Ölüyü en çok sevdiği yakınları gömer.
durak-kıranyağmur-ulubey-ordu
-Ölünün mezara gömülmesi:
Cenaze kabre götürülüp omuzlardan indirilince, bir engel olmadığı zaman cemaat oturur. Bundan önce oturmaları mekruh olduğu gibi, bundan sonra ayakta durmaları da mekruhtur.Cenaze, kıble tarafından kabre konur. Sağ tarafı üzerine kıbleye döndürülür. Bağı varsa çözülür. Sırt üstü yatırılmaz. Cenazeyi kabre koyanlar, “Bismillahi ve âlâ milleti Resûlillâh” derler.
Cenazeyi kabre koyacak olan kimselerin sayısı, ihtiyaca göre değişir. Kadınları kabre koyacak olanların, neseb yönünden ona mahrem olmaları daha iyidir. Bunlar bulunmazsa, yabancılardan iyi halleri bilinen kimseler seçilir. Kadınlar kabre yerleştirilinceye kadar kabirleri üzerine bir perde çekilir. Tahtalar yatay bir şekilde yerleştirilir ve düzgünce oturtulur, bundan sonra sıra ile cenaze de buluna kişiler ölünün üstüne toprak atar ve kapatılır hoca bu sırada son duasını yapar. ölü ile birlikte toprak kapatılır.
-Gömülme sırasında dine vecibe olarak yapılanlar:
Herkesin ölünün üstüne toprak atarak onun hayrına nail olur ve hazır olan imam ise dua ile onu son yolculuğuna gönderir.
-ŞEYHLER BELDESİ-HİSARCIK-KÜTAHYA
Ölen kişinin dışardan gelecek bir yakını yok ise ölen bir sonraki ezan
vaktinden sonra hemen gömülmelidir. Ölü evinde bekletilmez. İki vakit arasında
da ölenin defnedildiği olmuştur.
Tabuta yörede omuzda taşınırken “sal” denilmektedir . Yörede sal,
cenaze arabası gibi kullanılan hayvan olarak da tanımlanmaktadır.
Tabutun üzerine kilim, hacıların Mekke’den getirdiği bezler ve yeşil örtü
örtülür. Tabutun üzerine örtülen örtüler ölü evine getirilmez. Örtüler tekkeye veya
ihtiyacı olana verilir. Ölen genç ise tabut çiçeklerle donatılır. Bazen
de kızın çeyizinden al örtüsü alınarak tabutun üzerine atılır. Daha sonra bu al örtü
evlenecek bir kıza verilir. Ölen kadın ise tabutun üzerine dane
örtülür.
Her tabutun üzerine örtülen yeşil örtünün adı yeşil sancaktır.
Yörede cenaze Haksız Hasan Dede’nin türbesinin önündeki mezar tasından
kaldırılır. Cenaze namazını genellikle imam kıldırır.
Ölen kişi toprağa gömülür ki “Topraktan geldik, toprağa gark olacağız.”
düşüncesiyle. Ölen kişi tabutla gömülmez, mezar çukuruna tahtalarla
tabut sekli verilir.
Tabut önden başlayarak kaldırılır. Yolda mezara kadar konuşulmaz.
Tabut omuzda taşınırken taşıyanların konuşması kınanır Tabut taşınırken kesinlikle tabutun önünden geçilmez. Bu ölene
saygısızlıktır.
Ölenin elleri, yıkandıktan sonra beline bağlandığından mezara indirildiğinde
elleri çözülür.
Kişi gömülürken kemerbesti sağ tarafına uzatılır. Eğer kişi
Kefenlenirken kemerbest beline bağlanmış ise çözülüp aynı işlem yapılır. Bazen
de kemerbest, kefenleme işleminde ölenin yanına konurken mezara gömülme esnasında
Yanından alınmıştır.
Mezarlıkta ölüyü çukura indirmeye yukarıdan dört kişi çukurun içine de ölenin
en yakınlarından iki kişi yardım eder. Ölen bayan ise onu çukura kardeşi veya esi
Yerleştirir.
Ölü mezara indirilirken dualar okunur. Mezarda ölenin bası batıya, ayakları
doğuya yüzü kıbleye gelecek şekilde gömülür. Gömerken sırtının sağ tarafına doğru
biraz toprak konur.
Mezara toprak atılırken hoca esliğinde Amene resulü okunur.
Mezar kapatıldıktan sonra mezarın üzerindeki toprağa ölenin bas tarafından
başlanarak su dökülür.
İmam ölen kişi gömüldükten sonra mezar basında telkin verir. Buna
“talkına varmak” da denilmektedir.
Ölen kişi oruç tutmadıysa, yetim sevindirmediyse fidye verilir.
Ölenin yakınları cem evinde en yakın zamanda dardan indirir. Bu
uygulama ölen adına cemaatle hellaleşmedir.
Ölü gömüldüğü gece mezar basında ilk gece ateşle beklenir. Bunu yapmadaki
amaç cesede köpeklerin zarar vermemesini engellemektir. Mezara zarar veren
köpekler vurulur.
Ölü gömüldükten sonra ölenin yakınlarının tabuta serdiği yazmalar türbelere
bırakılır. Ölenin temiz giysileri ve özel eşyaları kullanılabilecek durumda
ise ihtiyacı olanlara dağıtılır
(KÜTAHYA- ŞEYHLER BELDESİ
(Yüksek Lisans Tezi)
Zeynep ÇANLI
GÖNDEREN:EMEL ALTUNTAŞ)